3 milyon 776 bin işsiz

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), üçer aylık dönemler itibarıyla her ay kamuoyuna duyurduğu Hanehalkı İşgücü Anketinin``Şubat-Mart-Nisan`` dönemini kapsayan ``Mart 2009`` sonuçlarını açıkladı.

İşgücü anketine göre, Mart döneminde Türkiye`de kurumsal olmayan sivil nüfus, bir önceki yılın aynı dönemine göre 820 bin kişilik artışla 70 milyon 299 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus da 862 bin kişi artarak, 51 milyon 426 bin kişiye ulaştı.

Türkiye`deki işsiz sayısı, Mart 2009 döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 244 bin kişi artarak, 3 milyon 776 bin kişi oldu. 2008 yılının Mart ayına göre işsizlik oranı 4,8 puanlık artışla yüzde 15,8 seviyesinde gerçekleşti. Şubat ayına göre ise işsizlik oranında 0,3 puan azalma görüldü. Bu dönemde istihdam edilenlerin sayısı ise bir önceki yıla kıyasla 241 bin kişi azalışla 20 milyon 148 bin kişiye indi.

Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 74 bin kişi artarken, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı ise 315 bin kişi azaldı. İstihdam edilenlerin yüzde 22,7`si tarım, yüzde 19,8`i sanayi, yüzde 5,3`ü inşaat, yüzde 52,2`si ise hizmetler sektöründe yer aldı. Önceki yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında, tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 0,6 puan, hizmetler sektörünün payı 1,3 puan artarken, sanayi sektörünün payı 1,8 puan, inşaat sektörünün payı da 0,1 puan azaldı.

İşsizlik kentlerde yüzde 18

Türkiye genelinde işsiz sayısı, Mart döneminde, 2008`in aynı dönemine göre 1 milyon 244 bin kişi artarak 3 milyon 776 bin kişiye yükseldi. İşsizlik oranı ise 4,8 puanlık artışla yüzde 15,8 seviyesinde gerçekleşti. Kentsel yerlerde işsizlik oranı 5,3 puanlık artışla yüzde 18`e, kırsal yerlerde ise 3,5 puanlık artışla yüzde 11 oldu. İşsizlik oranı Mart ayında bir önceki aya göre kentlerde 0,1 puan, kırsal bölgede 0,9 puan azalış gösterdi. Şubat ayında kentlerde işsizlik oranı yüzde 18,1, kırsal bölgede yüzde 11,9 oldu.

Genç nüfusta işsizlik yüzde 27,5

Mart 2009 döneminde genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 27,5 olarak hesaplandı. Bu oran 2008 yılının aynı döneminde yüzde 19,8, Şubat ayında yüzde 28,6 idi.

Türkiye`de tarım dışı işsizlik oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 5,5 puan artarak yüzde 18,9 oldu. Tarım dışı işsizlik oranı bir önceki aya göre ise 0,9 puan azaldı. Bu dönemdeki işsizlerin 5,5 puanlık artışla yüzde 18`ini erkek nüfus, 5,3 puanlık artışla yüzde 22,3`ünü kadın nüfus oluşturdu.

Anket sonuçlarına göre işsizlerin profili şöyle:

` İşsizlerin yüzde 73,3`ü erkek nüfus.

` İşsizlerin yüzde 61,5`i lise altı eğitimli.

` Yüzde 21,3`ü bir yıl ve daha uzun süredir iş arıyor

` İşsizler sıklıkla (yüzde 31,8) `eş-dost` vasıtasıyla iş arıyor.

` Yüzde 91,3`ü (3 milyon 449 bin kişi) daha önce bir işte çalışmış.

` Daha önce bir işte çalışmış olan işsizlerin yüzde 42,4`ü hizmetler, yüzde 26,8`i sanayi, yüzde 19,6`sı inşaat, yüzde 8,7`si ise tarım sektöründe çalışmış, yüzde 2,5`i ise 8 yıldan önce işinden ayrılmış.

` İşsizlerin yüzde 28,9`unun çalıştığı iş geçici olup işi sona erenler, yüzde 25,9`unu işten çıkarılanlar, yüzde 12,3`ünü kendi isteğiyle işten ayrılanlar, yüzde 9,5`ini işyerini kapatan, iflas edenler, yüzde 7,3`ünü ev işleriyle meşgul olanlar, yüzde 6,5`ini öğrenimine devam eden veya yeni mezun olanlar ve yüzde 9,6`sını diğer nedenler oluşturuyor.

İstihdamın yapısı

Söz konusu dönemde istihdam edilenlerin de yüzde 73,3`ünü erkek nüfus meydana getirdi. İstihdam edilenlerin yüzde 58`ini lise altı eğitimliler oluşturdu.

İstihdam yapısına ilişkin diğer bazı veriler şöyle:

` Yüzde 60,5`i ücretli, maaşlı ve yevmiyeli, yüzde 27,5`i kendi hesabına ve işveren, yüzde 12`si ücretsiz aile işçisi.

` Yüzde 58,2`si 1-9 kişi arası çalışanı olan iş yerlerinde çalışıyor.

` Yüzde 2,6`sının ek bir işi var.

` Yüzde 3,7`si mevcut işini değiştirmek için veya mevcut işine ek olarak bir iş arıyor.

` Ücretli olarak çalışanların yüzde 91,5`i sürekli bir işte çalışıyor.``

Kayıt dışı istihdam yüzde 41,3

TÜİK`e göre, kayıt dışı istihdam edilenlerin oranı, Mart 2009 döneminde, 2008 yılının aynı dönemine göre 0,7 puanlık azalışla yüzde 41,3 oldu. Bu dönemde, önceki yılın aynı dönemine göre tarım sektöründe kayıt dışılık yüzde 87,8`den yüzde 84,4`e, tarım dışı sektörlerde ise yüzde 29`dan yüzde 28,7`ye geriledi.

İş gücüne katılım 1,2 puan arttı

Mart 2009 döneminde, Türkiye genelinde iş gücüne katılım oranı, geçen yılın aynı dönemine göre 1,2 puanlık artışla yüzde 46,5 olarak gerçekleşti. Erkeklerde iş gücüne katılma oranı geçen yılın aynı dönemine göre 1,1 puanlık artışla yüzde 69,5, kadınlarda ise 1,3 puanlık artışla yüzde 24,4 oldu. Kentsel yerlerde iş gücüne katılma oranı 1,5 puanlık artışla yüzde 45,3, kırsal yerlerde yüzde 0,6 puanlık artışla yüzde 49,5 oldu.

Toplam iş gücünün yüzde 17,7`sini 15-24 yaş grubundakiler oluşturdu. Lise altı eğitimlilerde iş gücüne katılma oranı yüzde 44,1, yüksek öğretim mezunlarının katılım oranı yüzde 77,5 olarak belirlendi. Lise altı eğitimlilerde erkeklerin iş gücüne katılma oranı yüzde 67,8 iken, kadınların yüzde 19,8 oldu. Lise ve dengi okul mezunlarında da erkeklerde iş gücüne katılma oranı yüzde 73,9 iken kadınlarda yüzde 33,9 olarak hesaplandı. Yüksek öğretim mezunlarında erkeklerde iş gücüne katılma oranı yüzde 82,7, kadınlarda yüzde 70,3 oldu.

Mart 2009 döneminde iş gücü dışında olanların yüzde 46,9`u daha önce bir işte çalıştı. Bu dönemde işgücü dışında olup daha önce bir işte çalışanların yüzde 20,1`i tarım, yüzde 11,8`i sanayi, yüzde 3,5`i inşaat, yüzde 19,9`u hizmetler sektöründe çalışmış, yüzde 44,7`si ise 8 yıldan önce işten ayrılmıştır.

Daha önce bir işte çalışıp, söz konusu dönemde iş gücü dışında olanların (12 milyon 888 bin kişi) yüzde 9,9`u emeklilik, yüzde 10,5`i mevsim gereği, yüzde 6,8`i sağlık nedeniyle, yüzde 4`ü eşinin isteği ve evlilik, yüzde 5,1`i işten çıkarılma/iş yerinin kapanması, yüzde 3,3`ü işinden memnun olmama ve yüzde 15,6`sı diğer nedenlerle en son çalıştıkları işten ayrıldı.

İş gücü hareketleri

Mart 2009 döneminde 1 milyon 249 bin kişi işe yeni başladı veya iş değiştirdi. Bunun toplam istihdam içindeki oranı yüzde 6,2 oldu. İşe yeni başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 31,2`si, 25-34 yaş grubunda yer aldı.

Bu dönemde işe başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 18,2`si sanayi, yüzde 38,7`si hizmetler, yüzde 23,8`i inşaat sektöründe, yüzde 19,3`ü ise tarım sektöründe işbaşı yaptı. Mevcut işsizlerin yüzde 9,2`sini (346 bin kişi) bu dönemde işten ayrılanlar oluşturdu.

TÜİK verilerine göre, 2007 ve 2009 Mart dönemleri arasında gerçekleşen işsizlik oranları şöyle:

AYLAR 2007 2008 2009

Ocak 11,0 11,6 15,5

Şubat 11,4 11,9 16,1

Mart 10,4 10,7 15,8

Nisan 9,8 9,6

Mayıs 8,9 8,9

Haziran 8,8 9,0

Temmuz 8,8 9,4

Ağustos 9,2 9,8

Eylül 9,3 10,3

Ekim 9,7 10,9

Kasım 10,1 12,3

Aralık 10,6 13,6