“Vergi İncelemelerinde Yeni Yöntemler Geliyor”
Kamu Alacaklarının Yeniden Yapılandırılması yaklaşık iki aydır gündemimizde. Elbette borcu olan sanayici, ticaret erbabı ve küçük esnaf için önemli kolaylıklar getiriyor. Ancak vergisini zamanında ödeyen, kurallara uyan, sistemin gereklerini yerine getirenler maalesef yine kaybedenler safında yer alıyor.
Söz konusu yapılandırmanın bir başka önemli tarafı da geçmişe dönük vergi incelemelerini belirli tutarlarda ödeme yapılması kaydıyla affetmesi.
Ekonomiden sorumlu Devlet Bakanının açıkladığına göre matrah artırımları ile sağlanan aflardan sonra denetim elemanlarının iş yükünde bir azalma sağlanacak ve ayrıca denetim elemanı kadrolarına takviye yapılarak kadrolar güçlendirilecek ve CARİ DÖNEM İNCELEMELERİNE başlanacak.
Bu bilgilere paralel olarak iki önemli konuda Gelir İdaresi Başkanlığı radikal değişikliklere gitti.
- Radikal Değişiklik:
Bilanço usulüne göre defter tutan mükelleflere ''KESİN MİZAN BİLDİRİMİ'' verme yükümlülüğü getirildi.
Söz konusu tebliğe göre mükellefler her beyan döneminde ticari mallardan, banka kredilerine, şüpheli ticari alacaklardan, gelecek aya ait giderlere, alınan sipariş avanslarından, arsa ve arazilere, kıdem tazminat karşılığından, ortaklara borçlar ve alacaklar hesabına kadar pek çok konudaki, verileri Gelir İdaresi Başkanlığına elektronik ortamda gönderecek ve bu şekilde mükelleflerin her türlü hesap hareketlerinden idare haberdar olacak.
İdare yıllarca süren ve vakit alan incelemeler yerine nokta atışı denetim yapacak. Söz konusu sistem ile mükellef daha etkin ve kolay şekilde denetlenecek. İncelemelerde süre kısalacak ve daha net bir inceleme yapılması sağlanacak.
19.01.2011 tarihinde yayınlanan 403 Vergi Usul Kanunun Tebliği özetle aşağıdaki gibidir.
- Bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükellefleri elektronik ortamda kesin mizan bildirimi vermek zorundadırlar.
- Bildirim verme yükümlülüğü getirilen gelir vergisi mükellefleri bildirimlerini 1 - 31 Mart tarihleri arasında, kurumlar vergisi mükellefleri ise 1 - 30 Nisan tarihleri arasında elektronik ortamda vereceklerdir. Özel hesap dönemine tabi olan mükellefler de bildirimlerini kendi beyanname verme süreleri içinde yapacaklardır.
- Bildirimlerin elektronik ortamda gönderilmesi zorunlu olduğundan, vergi daireleri kâğıt ortamında verilen (elden veya posta ile) bildirimleri hiçbir şekilde kabul etmeyecektir.
- Elektronik ortamdaki bildirimler, kullanıcı kodu, parola ve şifre almış mükelleflerce yerine getiriliyor ise bildirimi düzenleyen kısmına mükellefe ilişkin bilgiler, bildirimdeki yeminli mali müşavir kısmına ise varsa yeminli mali müşavire ilişkin bilgiler yazılacaktır.
- Bildirimlerini elektronik ortamda belirlenen süre içinde vermeyen veya eksik yada yanıltıcı bildirimde bulunan mükellefler hakkında Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 355. maddesi hükmü uyarınca özel usulsüzlük cezası (2011 yılı için 1.070 TL) kesilecektir.
- Bu Tebliğ ile kurumlar vergisi beyannamesinin ekinde yer alan ''Mali Bilgiler'' ve gelir vergisi beyannamesinin ekinde yer alan ''Performans Derecelendirme Bildirimi'' bölümlerinin doldurulması zorunluluğu 19 Ocak 2011 tarihinden itibaren kaldırılmıştır.
- Radikal Değişiklik:
İNCELEMELERDE (MERAK) PROGRAMI: Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan ve kısa adı (MERAK) olan bir program ile incelenecek mükellefler seçiliyor. İhbar, Şikayet v.b durumlar dışında incelenecek mükelleflerin seçimi artık MERAK programı vasıtasıyla belli edilecek. Mükellefler tarafından vergi idaresine verilen mali tablolar (914) adet testten geçirilerek (1) ile (8) arasında puan veriliyor. Verilen puanlara göre, yüksek puan alan mükellefler incelemeye sevk ediliyor. Puanlamada mükellefin, sektör içinde, bulunduğu ilde, vergi dairesinde ve Türkiye çapındaki durumuna göre karşılaştırmalar dikkate alınıyor. Sistemin sağlıklı sonuç vermesi için mali tabloların hem muhasebe ilkelerine uygun düzenlenmesi, hem de mükellefin tüm ekonomik işlemlerini kavraması gerekiyor. Kayıt dışı işlemler azaldıkça programın başarılı olması beklenmektedir.
SONUÇ:
2011 Yılı ve devamında farklı ve yeni vergi incelemeleri ile mükelleflerin kayıt içinde faaliyet göstermesi ve vergi gelirlerinde kazanç üzerinden alınan vergilerin ağırlığının artırılması hedeflenmektedir.
Cari dönem fiili denetimleri ile sıklıkla karşılaşacağımız günler seçimlerin ertesinde bizleri bekliyor.
Vergi mükellefleri, haziran sonrası cari dönem incelemelerine ve elektronik ortamda hazırlanacak veriler doğrultusunda oluşturulacak inceleme sürecine şimdiden kendilerini hazırlamalıdırlar.
SMMM Bahadır BAŞ
Ordu SMMM Odası
Yön.Kur.Üyesi