ORDU MİLLETVEKİLLERİ (1923-2011)
(BİRİNCİ BÖLÜM)
Ordu 1921 yılına kadar Trabzon Vilayeti’ne bağlı bir kaza olduğundan, 23 Nisan 1920’de açılan TBMM’nin ilk döneminde Trabzon Mebusu sıfatıyla seçilen milletvekillerince temsil edilmişti. Ordu’nun il olmasından sonra ilk seçimler1923 yılında yapılmıştı. Bu dönem yapılan seçimlerde Ordu’dan 5 milletvekili meclise gönderilmiş ve böylece Ordu, ilk defa Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde müstakil bir vilayet olarak milletvekilleriyle temsil edilmeye başlanmıştı.
1923’ten günümüze kadar olan sürede ise Ordu ili toplam 163 milletvekilliği kontenjanı kullanmıştır.
Bu kontenjanlardan Meclise gönderilen milletvekilleriyle ilgili genel bilgiler ise şu şekildedir.
Bakan olarak görev yapanlar: 6
Mehmet Cemil Bengü (22. Hükümet Devlet Bakanı)
Arif Hikmet Onat (27 ve 28. Hükümet Bayındırlık Bakanı)
Hasan Ferda Güley (37. Hükümet Ulaştırma Bakanı)
Şükrü Yürür: (46 ve 47. Hükümet Sanayi Bakanı)
Refaiddin Şahin . (51ve 55. Hükümet Devlet Bakanı)
Hilmi Güler: (58, 59 ve 60. (Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı)
En uzun süre milletvekilliği yapanlar.
İsmail Çamaş:
Hamdi Yalman
Bağımsız seçilenler:1
Mustafa Kemal Gönül (1973-1977)
Kadın Milletvekili: 1
Bahriye Üçok (1983-1987)
Seçildiği partiyi değiştirenler:8 (Partisinin adı değişenler hariç)
Çok partili hayata geçildikten sonra seçildikleri partilere göre dağılım:
1946-1950: CHP (Cumhuriyet Halk Partisi):8-DP (Demokrat Parti): 0
1950-1954: CHP 6-DP 2, 1954-1957: CHP: 0-DP: 9, 1957-1960: CHP:9- DP 0, 1961-1965: CHP 4-AP (Adalet Partisi) 2-YTP (Yeni Türkiye Partisi) 2, 1965-1969: CHP 3 -AP 4 -YTP 1, 1969-1973:CHP 4 -AP 4, 1973-1977:AP 4-CHP 3- Bağımsız 1, 1977-1980: CHP 4-AP 3, 1983-1987: MDP (Milliyetçi Demokrasi Partisi) 1- ANAP (Anavatan Partisi) 3- HP (Halkçı Parti) 2, 1987-1991: ANAP 7,1991-1995: ANAP 5- DYP (Doğruyol Partisi ) 2, 1995-1999: ANAP 3-DYP 1-DSP (Demokratik Sol Parti) 2, RP (Refah Partisi) 2, 1999-2002: DSP 2-MHP 1-DYP 1-FP (Fazilet Partisi) 1-ANAP 2,2002-2007: AKP 5-CHP 2, 2007-2011:AKP 5-MHP 1-CHP 1
Dönemlere Göre Ordu Milletvekilleri ve Özgeçmişleri
1923-1927 II.Dönem
Faik Bey (Ahmet Faik GÜNDAY)
Doğum Yeri ve Tarihi Hemşin – 1883, Baba-Adı: (Mehmet) Hurşit –Ana Adı:Emine Eğitim: Mülkiye – İdare Görevleri:Trabzon Vilâyeti Maiyet Memuru, Adana Vilâyeti Maârif Müfettişi, Kiğı, Horasan Kaymakamı, Divâniye, Malatya, Rize, Canik (Samsun) Sancağı Mutasarrıfı, Sivas Valisi – Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası Kurucu Üyesi - II. Dönem Ordu Milletvekili – Evli.
Ölüm Tarihi: 25.04.1967
Halil Sıtkı Bey (KUMRU)
Doğum Yeri ve Tarihi Karacalu - 1863, Baba-Adı: Hacı Mehmet – Ana Adı Gülüşan – Eğitim: Medrese Görevleri Ziraat ve Ticaret – Çiftçi, Meclis-i Umûmî Azası – II. Dönem Ordu Milletvekili – Evli, 10 Çocuk.
Ölüm Tarihi: 25.05 .?
Hamdi Bey (Ahmet Hamdi YALMAN
Doğum Yeri ve Tarihi Ünye -1877, Baba-Adı Asım Ana Adı Emine Eğitim:Darü’l-Muallimîn-i Âliye (İstanbul Öğretmen Okulu) Yabancı Dil Fransızca, Almanca, Arapça, Eğitimci Görevleri Çorum İdadisi Öğretmeni, Beyrut İdadisi 2. Müdür Muavini Coğrafya, Türkçe ve Tarım dersleri Öğretmeni, Trablusşam İdadisi Müdür Vekili, Diyarbekir İdadisi Müdürü, Antep Ticaret Mektebi Müdürü, Adana Sultânîsi ve Hüdavendigar Vilâyeti (Bursa) Maârif Müdürü, Samsun Meclis-i Umûmî azası, Samsun Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti Kurucusu ve Başkanı – I. Dönem Canik ve II. Dönem Ordu Milletvekili – I. Dönem Kastamonu İstiklâl Mahkemesi üyesi, Lâyiha Encümeni Reisi – Evli, 1 Çocuk.
Ölüm Tarihi: 06.05.1959
Recai Bey ( Mehmet Ricai BAYKAL
Doğum Yeri ve Tarihi :Ordu - 1883, Baba-Adı Arif Ana Adı Gülüşen Eğitim:Bahriye Mektebi Yabancı Dil İngilizce, Görevleri Bahriye Subayı, Yüzbaşı – Mesudiye Zırhlısı Güverte Subayı, Reşadiye Zırhlısı Bölük Subayı, Bahriye Mektebi Sınır Subayı, Deniz Yeni Erat Okulu Bölük Subayı, Ordu Müdâfaa-i Hukuk Teşkîlât Kurucusu – I. Dönem Trabzon ve II. Dönem Ordu Milletvekili – Evli, 1 Çocuk.
Ölüm Tarihi: 12.12.1933
İsmail Bey (ÇAMAŞ)
Doğum Yeri ve Tarihi Ordu – 1876, Baba-Adı Hacı Mustafa – Ana Adı Gülsüm – Eğitim Mülkiye – Yabancı Dil Fransızca –Görevleri Canik Mutasarrıflığı Maiyet Memuru, Fatsa, Zonguldak Kaymakamı, Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti Fatsa Şubesi Başkanı – Osmanlı Meclis-i Meb’ûsân IV. Dönem Trabzon Mebusu – II. Dönem Ordu Milletvekili – Evli, 4 Çocuk
Devam Edecek