TEŞVİK YASASININ UYGULANDIĞI İLLERDE, ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ ÇALIŞANLARA TAM ÖDENECEK
Gelir Vergisi Kanunu'nun 32 inci maddesinde yer verilen ve doğrudan çalışanlara avantaj sağlayan asgari geçim indirimi uygulamasına 01.01.2008 tarihinden itibaren başlanmıştır. Asgari geçim indirimi uygulaması, ücretle çalışan işçilere, medeni durumlarına göre belirli tutarlarda destek olmayı hedefleyen bir düzenlemedir. Çalışma yeri ayırt edilmeksizin tüm ücretle çalışanları kapsayan bu yeni uygulamada da, çalışanın medeni durumuna göre hesaplanan ve adına "" asgari geçim indirimi "" denilen bir tutarın çalışanın ücreti üzerinden hesaplanan gelir vergisinden indirilmesi esasına dayanmaktadır.
Ücretlinin Hak Kazanacağı Yıllık Asgari Geçim İndirimi Tutarı 2008 Yılı İçin Ücretlinin Medeni Durumuna Göre: 45,00 YTL ile 77,00 YTL arasında değişmektedir.
Gelir Vergisi Kanunun 32 maddesinde düzenlenen Asgari Geçim İndirimi Uygulamasının en yalın en basit ifadeler ile anlatımını yukarıda özetledik.
5084 Sayılı Teşvik Yasasının uygulandığı 49 ilde asgari geçim indirimi uygulamasında çeşitli sorunlar ortaya çıktı. Çünkü GVK 32 maddesi ile getirilen asgari geçim indirimi düzenlemesi, 5084 Sayılı Yasanın uygulandığı iller düşünülmeden ve/veya gözardı edilerek hazırlanmış bir yasa olarak uygulamaya girmiştir.
Bu ise pek çok işyerinde iş barışını zedeleyen, işçi ve işveren arasında polemikler yaratan iş hayatını olumsuz etkileyen sonuçlar doğurmuştur.
Yaşanan bu olumsuzluklar, TBMM Plan Bütçe Komisyonunda kabul edilen ve görüşülmek üzere TBMM sevk edilen, Amme Alacaklarının Tahsil usulü Hakkında Kanunda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun Tasarısının Geçici 73 Maddesi ile işçi ve işverenler arsındaki asgari geçim indirimi sorunu işçilerin lehine çözüme kavuşma noktasına gelmiştir..
Plan ve Bütce Komisyonun Kabul Ettiği Metne göre Geçici Madde 73 aşağıdaki gibidir.
GEÇİCİ MADDE 73- (1) 29/1/2004 tarihli ve 5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 3 üncü maddesi kapsamında gelir vergisi stopajı teşviki uygulanan ücretlerin vergilendirilmesinde, öncelikle Kanunun 32 nci maddesinde yer alan asgari geçim indirimi dikkate alınır şeklindedir.
Plan Bütçe Komisyonunda kabul edilen tasarı, büyük bir ihtimalle önümüzdeki hafta içerisinde TBMM görüşülecek ve yasalaşacaktır.
Tasarının bu şekilde yasalaşması halinde 5084 sayılı teşvik yasasının uygulandığı işyerlerinde ASGARİ GEÇİM İNDİRİMLERİ işçilere Ocak ayından itibaren medeni durumlarına göre hak ettikleri, tutarlar üzerinden tam olarak ödenecektir.
Tasarının bu şekilde yasalaşması, 5084 Sayılı Teşvik Yasasının uygulandığı işyerlerinde stopaj teşviki uygulamasının alanı daraltılmış hatta kalkmış olacaktır. Şöyle ki: Teşvikten yararlanan işyerlerinde bir işçi için 15,00 YTL stopaj ödeyen işverenler, tasarının bu şekilde yasalaşması durumunda 60,00-77,00 YTL arasında stopaj ödeyecektir. Bu ise stopaj teşvikinin kalktığı anlamına gelmektedir.
Hükümetin işçilere, emekçilere ne kadar değer verdiğin 1 Mayıs günü İstanbul ve Ankara da yaşanan olaylarda görmemize rağmen, 49 ilde yaklaşık 150.000 civarında işçiyi ilgilendiren bir konuda beş aydır hiçbir düzenleme yapılmamış olmasını bu bölgelerde yaşayan işçilere, emekçilere verilen değer açısından kabul edilemez buluyor mevcut durumu yadırgıyoruz.
Plan Bütçe Komisyonunda kabul edilen tasarının en kısa sürede yasalaşmasını beklemekteyiz. Tasarıyı işçi mağduriyetinin giderilmesi adına olumlu, işverenlerin 5084 stopaj teşvikini kaldırdığı için olumsuz buluyoruz.
Kişisel görüşümüz ise her iki tarafında (işçinin de-işverenin de) mağdur edilmediği, yani önce 5084 teşvik indiriminin uygulandığı, sonra asgari geçim indirimin düşüldüğü, çıkan sonucun kamu tarafından karşılandığı bir sistem ile çözülmesinin en akılcı çözüm olduğu kanısındayım. Bu şekilde hem istihdamın üzerindeki vergi yükü artırılmamış olacak hem de işçilere asgari geçim indirimleri tam olarak ödenebilecektir.