Hükümet, yeni fındık stratejini açıkladı. Yeni stratejiye göre, ruhsatlı fındık üretimi yapanlar dekar başına 150 lira, ruhsatsız alanda fındık üretimi yapanlar ise, alternatif ürünlere yönelmeleri ve söküm işlemleri için dekar başına 600 liralık ödemeyle, 3 yıl süreyle desteklenecek. Strateji kapsamında, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) artık fındık alımı yapmayacak.
Fındıkta yeni strateji, Bakanlar Kurulu toplantısının ardından, Devlet Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Devlet Bakanları Mehmet Şimşek ve Cevdet Yılmaz, Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker ile Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün'ün katıldığı toplantıyla açıklandı.

Başbakanlık Merkez Bina'daki toplantıda, ilk sözü alan Bakan Babacan, fındığın önemli bir tarım ve ihraç ürünü olduğunu belirterek, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın fındığa ilişkin yaptığı yeni çalışmanın, Ekonomi Koordinasyon Kurulu'nda değerlendirildikten sonra Bakanlar Kurulu'nda ele alındığını ve onaylandığını söyledi. Babacan, stratejinin esaslarını açıklamak üzere, Tarım ve Köyişleri Bakanı Eker'e söz verdi. Eker, Türkiye'de 322 bir üretici, 642 bin hektar alanda fındık üretimi yaptığını ve 2 milyon kişinin geçimini fındıktan sağladığını söyledi. Fındık üretimi yapılan 642 bin hektarın, aslında 406 bin hektar olması gerektiğini vurgulayan Eker, "Fındık üretimi kendi ekolojisinin dışına çıkmıştır" dedi.

Yıllık fındık üretiminin ekolojik şartlara bağlı olarak 550-800 bin ton arasında değiştiğini ifade eden Eker, yıllık fındık tüketiminin 110 bin ton olup, ürünün büyük bir kısmının ihraç edildiğini kaydetti.

Eker, fındık ürününde, bugüne kadar uygulanan müdahale alımları ile arz fazlası stokunun piyasadan çekilmesi neticesinde; 'fındık alanlarının aşırı genişlediğini, rakip ülkelerin üretiminin teşvik edildiğini, üretim-tüketim arasındaki marjın giderek arttığını, arz fazlası stokunun oluştuğunu ve kamuya olan yükün yıldan yıla arttığını' vurguladı.

2009 yılı hükümet programı çerçevesinde, 'Fındık ürününün desteklenmesine ilişkin uygulamanın rasyonel hale getirilmesi'nin hedeflendiğini belirten Bakan Eker, yeni fındık stratejinin esasları hakkında şu bilgileri verdi:

"Hükümetimizce kabul edilen yeni fındık stratejinde ruhsatlı alanlarda üretim yapan fındık üreticilerine destek ödemeleri yapacağız. Bu kapsamda 406 bin hektarda fındık diken ruhsatlı üreticiye, 'Alan Bazlı Gelir Desteği' vereceğiz. Bunun dışında, ruhsatsız alanda fındık üretimi yapanlara da, alternatif ürüne geçmeleri halinde 'Alternatif Ürün Desteği' verilecektir. 2009-2012 yılları arasında 3 yıl süre ile uygulanacak yeni destek modeliyle 290 bin üreticiye 2.6 milyar TL destekleme yapılmış olacaktır. TMO da bundan sonra artık fındık alımı yapmayacaktır. TMO'nun 535 bin ton ürün stoku bulunmaktadır. Bu stokun piyasaları olumsuz etkilemesine izin verilmeyecektir. Stokun önemli bir bölümü yağ üretiminde kullanılacaktır."

"3 yıl sonra ruhsatsız alanlarda fındık üretimine izin yok"

'Alan Bazlı Gelir Desteği'nin 406 bin hektarda ruhsatlı üretim yapan 209 bin üreticiye verileceğini belirten Eker, bu kapsamda üreticilere dekar başına yıllık 150 TL, 3 yıl içinde toplam 1.8 milyar TL ödeneceğini vurguladı.

Eker, 'Alternatif Ürün Desteği'nin ise, 176 bin hektardaki ruhsatsız alanda üretim yapan 81 bin üreticiyi kapsadığını ifade ederek, "Bu üreticilere de, 2009-2012 yılları sonbahar ve ilkbahar ekim/dikim dönemleri dikkate alınarak; 3 yıl için dekar başına toplam 600 TL destekle, 3 yılda toplam 753 milyon TL ödenecektir" dedi.

Bakan Eker, alternatif ürün programı ile, özellikle taban arazilerde fındık yerine alternatif ürüne geçen üreticilere yapılacak desteklerle, katma değeri yüksek ürünlerin yetiştirilmesinin sağlanacağını vurgulayarak, "3 yılın sonunda ruhsatsız alanlarda fındık üretimine izin verilmeyecektir" diye konuştu.

Alternatif ürün programında; yeni uygulamaya konan 'Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli'nin o bölgeler için öngördüğü ürünlerin yetiştiriciliğinin teşvik edileceğini ifade eden Bakan Eker, "Alternatif ürünlerin 176 bin hektar alanda yetiştirilmesi halinde, ortalama 3.9 milyar TL'lik bitkisel üretim değeri sağlanabilecektir" diye konuştu.
Eker, mevcut fındık politikasının sürdürülmesiyle, rakiplere destek olunmaya devam edileceğini dile getirerek, "Bu uygulama ile bunun önüne geçmiş oluyoruz" dedi.

Eker, bir gazetecinin sorusu üzerine, bu sene için öngörülen fındık üretiminin 500 bin ton olduğunu ve bunun da talebi aşan bir rakam olmadığını söyledi. Geçen yıl 800 bin tonluk bir üretim olduğunu ve bunun 300 bin tonunu devletin almak durumunda kaldığını ifade eden Eker, bunun devlete maliyetinin ise 1 milyar TL olduğunu vurguladı. Eker, "Mevcut politikanın sürdürülebilir olmadığı için bunu devam ettirmenin bir mantığı yok" diye konuştu.

Bakan Eker, alternatif ürünlere yönelecek üreticilerin, fındıktan elde ettikleri gelirin 3-4 katı daha fazla gelir elde edeceğini belirtti. Eker, 2009 yılı destek ödemelerinin 2010 yılı başında yapılacağını sözlerine ekledi

TMO bundan sonra fındık almayacak...

Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, üç yılın sonunda ruhsatsız alanlarda fındık üretimine izin verilmeyeceğini belirterek, Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) de bundan sonra fındık alımı yapmayacağını söyledi.

Eker, ruhsatlı fındık ekim alanına sahip olanlara da ek destek vereceklerini ifade etti.

Bakanlar Kurulu toplantısından sonra düzenlenen basın toplantısında konuşan Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, Türkiye'nin yeni fındık stratejisini açıkladı.

Dünyada, Türkiye'nin dışında İtalya, ABD, İspanya, Azerbaycan, Gürcistan, İran ve Çin'de fındık üretildiğini belirten Eker, "2008'de dünya fındık üretimi 1 milyon ton, yıllık tüketim de 750 ile 800 bin ton seviyesindedir. Fındık üretiminde Türkiye önemli bir yere sahiptir. Yüzde 75 civarında. 2844 sayılı kanun ve Bakanlar Kurulu kararıyla izin verilen sahaların bulunduğu 13 ilde, buralarda kanuna göre yüzde 6'dan daha fazla eğimli arazi, 3. sınıf tarım arazilerinde üretim gerçekleşmekte. Türkiye'de 322 bin üretici 642 bin hektar alanda fındık üretimi yapmaktadır. Bunun 406 bin hektar olması gerekiyor. 642 bin hektkara kadar çıkmış durumda. Yani kendi ekolojisinin üstüne çıkmış. Dikilmemesi gereken ova yerlerde, alternatif ürünlerin bulunduğu daha fazla gelir getirecek ürünler olduğu halde bugüne kadarki politikalar sebebiyle bu giderek yayılmıştır. Türkiye yıllık fındık üretimini ekolojik şartlara bağlı olarak 550 ila 850 bin ton olarak gerçekleştirmektedir. Halbuki yıllık tüketimimiz 100 - 150 bin ton
arasındadır. Bugüne kadar uygulanan alımlar ve arz fazlası stokun bir şekilde kamu tarafından çekilmesi sebebiyle, yapılan uygulamada Türkiye'de fındık ekim alanları aşırı şekilde genişleme kaydetmiş, rakip ülkelerin üretimi adete teşvik edilmiş, üretim tüketim arasındaki fark giderek artmış ve türkiye'de arz fazlası stoklar oluşmuş, bu da kamunun yükünü artırmıştır. 2009 yılı hükümet programımız çerçevesinde, fındığın desteklenmesi uygulanması hedeflenmiştir. Buna göre yapılan çalışma neticesinde, ruhsatlı alanlarda üretim yapan yetiştiricilerimize destek ödemesinde bulunacağız. Normal 406 bin alanda fındık diken vatandaşlarımıza, onlara biz alan bazlı, alan başı bir ödeme yapacağız. Çünkü orada o vatandaşımızın çiftçimizin yapacağı başka bir faaliyet yok. Ona parasal destek vereceğiz. Bunun dışında ruhsatsız alanlarda fındık bahçesi sahibi olanlara da biz alternatif ürüne geçmeleri yönünde bir destek ödemesinde bulunacağız. Buna göre 2009 - 2012 yılları arasında uygulanacak destek modeliyle, 290 bin üreticiye biz toplam 2.6 milyar TL destek ödemesi yapmış olacağız" dedi.

TMO'nun bundan sonra fındık alımı yapmayacağını ifade eden Eker şunları söyledi: "TMO'nun elinde bulunan 535 bin ton ürün stoku, üretici fiyatında istikrarın yakalanması ve piyasanın bozulmaması amacıyla bu stokun biz piyasaları etkilemesine müsaade etmeyeceğiz, yağ üretiminde kullanacağız. Amacımız fiyatı üretici lehine istikrarlı bir şekilde muhafaze etmek. 406 binlik ruhsatlı alandaki üreticiye yıllık dekar başına 150 lira desteklemeyle 3 yıl içinde 1 milyar 800 lira ödeme yapılmış olacaktır. Bunun maliyet çalışmasını da yaptık. Diğer alanlarda yani alternatif ürün desteği ödeyeceğimiz yerde de 176 bin dekarlık alanda 81 bin üreticiyi ki bunlar ruhsatsızdır, dikilmemesi gereken yerde fındık diken vatandaşlara da, 3 yıl için toplam dekar başına 600 lira destek ödenecek. Hem söküm desteği hem alternatif ürüne geçme desteği".

3 yılın sonunda ruhsatsız alanlarda fındık üretimine izin verilmeyeceğinin altını çizen Eker, "Amacımız fındıkta yasal alandaki üretimi ve üreticiyi korumak. Ülkemiz uluslararası piyasada belirleyici olacak, sürdürülebilir bir destekleme modeli olacak. Bizim fındık stratejimizin çerçevesi, beklediğimiz hedeflediğimiz sonuçlar bunlardır. Yani fındık dikilmesi gereken alanlarda fındık üretenlere 150 liralık açıktan destek veriyoruz. Ruhsatsız alanda fındık dikenlere de söküm için ve alternatif ürün için destek veriyoruz" diye konuştu.