İstanbul milletvekili Hemşehrimiz Oktay EKŞİ tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanınca cevaplandırılmasını istediği yazılı soru önergesi ve gelen cevabi yazının  sonuç bölümümüne göre ilgili Şirkete cezai, yaptırımlar başlıyor...

Önerge ve cevap özetini yayınlıyoruz... 

MENKA'nın Meleti Kirletmesi Durdu

TBMM Meclisi Başkanlığına  Ankara  Aşağıdaki sorularımın Çevre ve Şehircilik Bakanı tarafından YAZILI olarak yanıtlanması  için gereğinin yapılmasına emirlerini dilerim.  Saygılarımla.  

Oktay Ekşi      İstanbul Milletvekili  

1. Sivas İli’ne bağlı Koyulhisar İlçesi Orta Kent Beldesi Çandır Köyü  sınırları içinde 1980 yılından beri (31 yıldır)  kurşun, bakır, çinko madeni çıkarmakta olan MENKA isimli şirketin,
   1. Çevre Bakanlığı Müfettişi Zeynel Arıkoğlu, Ordu İli Sağlık Müd. Gıda ve Çevre Kont.Şb.Md.Selahattin Aydın, Mesudiye Sağlık Grup Bşk. Dr. Ertan Dursun ve İşletme Müdürü Ali Rıza Yılmaz imzasıyla 27 Eylül 1996 tarihinde düzenlenen tutanağa göre işletmeye açılmasından 16 sene sonra  dahi bu tesis için ÇED raporunu almadığı,
   2. Tesisin deşarj izninin bulunmadığı,
   3. Maden İşletmesinin flotasyon tesisinden kontrolsüz şekilde çıkan atık suların arazi eğimiyle Melet ırmağına karıştığı, Melet Irmağı suyunun Mesudiye, Gölköy, Gürgentepe, Ulubey ve Ordu merkezinde içme ve kullanma suyu olarak kullanıldığı;
   4. “Atık su miktarını ve zararlarını azaltmak için mevcut iptidai usuller dışında hiçbir tedbirin alınmadığı”,
   5. İşletmenin “1.Sınıf Gayrı Sıhhi Müessese” olmasına rağmen bunun için gerekli ruhsatın alınmadığı doğru mudur?

2. Söz konusu madencilik şirketinin ÇED raporu almasıyla ilgili işlemin ancak Amasya Orman Bölge Müdürlüğünün (01 Ağustos 2008 tarih B.18.1.OGM.1.03.ŞB.03. Kdm.66/8579 sayılı) “ÇED Belgesine esas inceleme/değerlendirme raporu” üzerine yani işletmeye açıldıktan tam 28 sene sonra başlatıldığı doğru mudur? İşlem tamamlanmışsa ÇED raporu hangi tarihte verilmiştir?

3. Amasya Orman Bölge Müdürlüğü’nün sadece tesise 3,5 km. mesafedeki 44 haneli yerleşim yerini dikkate alarak “ÇED Raporu verilmelidir” dediği  tesisin, Melet Irmağına boşalttığı zehirli atık yüzünden Mesudiye, Gölköy, Gürgentepe, Ulubey ve Ordu halkının şikâyetlerine yol açacak şekilde çevreyi ve Melet Irmağını kirlettiği doğru mudur?

4. Aynı maden işletmesine ait “flotasyon tesisinin atık barajı tabanında depolanan katı atıklardan” Sivas İl Çevre ve Orman Müdürlüğü elemanları tarafından alınarak Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesine gönderilen numunelerin analizi sonunda üniversitece verilen 11 Ağustos 2008 tarihli rapora göre, numunede aranan tüm değerlerin(arsenik, baryum, kadmiyum, toplam krom, bakır, cıva, molibden, nikel, kurşun, antimon, selenyum, çinko, klorür, florür, sülfat dahil) normal veya normale çok yakın çıktığı doğru mudur?

5. Sivas Valiliği  İl Çevre ve Orman Müdürlüğü’nün 03 Ekim 2007 tarihli ve Vali adına Vali Yardımcısı Zafer Ataman imzasıyla (B.18.İÇO.58.02/1135-3654 sayılı) söz konusu tesisi işleten şirkete gönderdiği yazıda, “Bakanlığımız Çevre Referans Laboratuarında yapılan analiz sonuçları incelendiğinde (…) Pb (Kurşun), Toplam Cr (Krom) ve Hg (Cıva)parametreleri nedeniyle Melet Çayı III (Kirlenmiş su) niteliğindedir” dendiğine göre, bu işletme hakkında söz konu yazıdan önce veya sonra:
   1. Kaç kere ne miktarda ceza kesilmiş, ne sonuç alınmıştır?
   2. Eğer hiçbir işlem yapılmadı veya ceza kesilmediyse görevini ihmal edenler hakkında ne gibi işlem yapılmıştır?

 Bakanlığınız, (Ordu Valisi Orhan Düzgün tarafından Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü ile Çevre ve Orman Bakanlığı ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğüne ve ayrıca Sivas Valiliğine 22 Haziran 2010 tarihinde yazılan yazıda belirtildiği gibi) 7 Haziran 2010 tarihinde Melet Irmağından alınarak Samsun Bölge Hıfzısıhha Enstitüsüne gönderilen numunelerin incelenmesi sonunda verilen tahlil raporundan haberdar mıdır?
 

7. Yukarıda tarihi yazılı B.18.4.İÇO.4.52.02/1016-2108 sayılı Ordu Valiliği yazısında, şikayetlere neden olan MENKA isimli şirketin, işletme mahallinde yapılan incelemede ayen, “pasa havuzunun, jeomembran malzeme ile kaplanmadığı, sadece gelişigüzel şekilde naylonlarla kaplandığı ve sızdırmazlığın bununla sağlanmaya çalışıldığı, atık havuzundan Melet Irmağına doğru taşmaların olduğu ve dere kenarına yapılan bir sette ile bunun önlenmeye çalışıldığı ve iki havuz arasında bulunan Melet Irmağına doğru boru izlerinin olduğu belirtilerek konu ile ilgili fotoğraflar tarafınıza sunulmuştur” dendiği bakanlıkça bilinmekte midir?

Bilinmekte ise bu konuda ne yapılmıştır? Bilinmemekte ise, bu Yazılı Soru önergesi konuyu Bakanlığın bilgisine sunduğuna göre, ne yapılması  söz konusudur?

8. Bir maden şirketinin çevreye verdiği zararın son 31 senedir sürüp gelmesi, burada devletin görevini tam olarak yapmadığını buna bir takım kirli ilişkilerin sebep olabileceğini yahut birilerinin –en azından- ihmalinin söz konusu olmak gerektiğini söylemek gerekmez mi? Gerekirse sorumlular hakkında ne gibi bir işlem yapıldığının kamuoyuna açıklanması zorunlu değil midir?

 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yöre halkıyla alay edercesine 31 yıldır sürdürülen bu çevre düşmanı uygulamayı durdurmak için ne yapabilir?

                                                      -------------------------      

      ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞINDAN GELEN CEVAPLAR 

Tesise 13/09/2011 tarihinde Bakanlığımızca denetim gerçekleştirilmiştir. Denetim sonucunda;

• İşletme bünyesinde dört adet atık depo sahasının bulunduğu, mevcut depo sahalarının tamamının kapasitelerinin dolduğu, halihazırda kullanılan iki adet sahada kuruyan atığın daha önce depo sahası olarak kullanılan iki atık depo iş makineleri (kepçe, kamyon vb) ile gelişigüzel bir şekilde döküldüğü, söz konusu alanlarda atık barajı set şevlerine doğru taşmaların olduğu tespit edilmiştir.
• İşletmenin, Atıkların Düzenli Depolanmasına İlişkin Yönetmeliğin Geçici 2’nci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen süre içerisinde ilgili lisans başvurusu yapmadığı, prosesten kaynaklanan atıklarını depo sahasına dökmeye devam ettiği tespit edilmiş olup, söz konusu işletmeye 102.567,00 TL idari para cezası olarak uygulanmasına ve yeni atık barajı inşaatının tamamlanıp, atık kabulüne uygun hale getirilip, Bakanlığımızdan söz konusu atık sahasına ilişkin uygunluk kararı alana kadar işletmenin faaliyetinin tamamen süresiz olarak durdurulmasına karar verilmiştir.
• Ayrıca, işletmenin çevre görevlisi istihdam etmediği, bu konuda çevre danışmanlık firmalarından hizmet satın almadığı veya çevre yönetim birimi kurmadığı için 5.696,00 TL, emisyon konulu çevre izni için resmi herhangi bir başvurusu bulunmadığı için de 34.189,00 TL para cezası uygulanmasına karar verilmiştir.

Söz konusu idari yaptırım kararları ilgilisine tebliğ edilme aşamasındadır.