Ordu Ticaret Borsası Başkanı Nejdet Gürsoy, yeni fındık sezonu gelmeden bazı tedbirlerin alınması gerektiğini belirterek, "Bir şeyler yapılmaz ise 2010 fındık sezonunda üretici de perişan olur, fındık piyasası da perişan olur." dedi.

“TABELALARA TAKILMAYIN!

Borsa binasında düzenlediği basın toplantısında ilk olarak Ordu Ziraat Odası Başkanı Necat Avcı"nın panolardaki fındık fiyatı farklılıklarına yönelik eleştirilerine cevap veren Nejdet Gürsoy, “Borsalar ülkemizde değişik misyonlarda görev yapmaktadır. Kimi borsalar ürün borsası kimi borsalar spot borsa kimi borsalarda Ordu Ticaret Borsaları gibi tescil borsalardır. Tescil borsaları unutulmasın ki hizmet verdiği kişilerde kendi üyeleridir. Yani bize kayıtlı tüccar, tacir, sanayici, esnaf arkadaşlarımızdır. Bunların hak ve menfaatlerini kanunun bize verdiği yetki çerçevesinde korumaya ve muhafaza etmeye çalışırız. Ayrıca tescil borsaları yani Ordu Ticaret Borsası gibi borsalar fiyat belirleyemezler. Tam tersi üyelerinin alım satımları esnasında gerçekleşmiş olan fiyatları müteselsil sorumluluk alarak tescil ederler. Bu fiyatları değerlendirerek sadece bilgilendirmek açısından fiyat panosuna yazarlar. Aslında tescil borsalarının fiyatları yazma zorunluluğu da yoktur. Ordu Ticaret Borsasının senelerdir eskiden aldığı temayül kararlarına göre piyasanın en azından dikkat edin tekrar söylüyorum en azından diyorum fındığını kaç TL. den satacağını veya pazarlık edeceğini bilmesi açısından geçmişten beri gelen bir hizmetidir. Böyle bir hizmette kasıt veya başka amacı aramanın da sadece bana göre boş ve gereksiz bir düşünce olduğu kanaatindeyim.” Dedi.

Gürsoy bu konudaki açıklamasını şöyle sürdürdü;

“Bir kere borsalar arasında fiyat farklılığı yeni değildir. Eskiden bu güne kadar hep fiyat farkı olmuştur. Bunları borsa arşivlerinde araştırdığımız zaman rahatlıkla göreceksiniz, Borsalar arasındaki fark dün vardı bugünde var ve fındık alım şekilleri standart bir şekle getirilmediği sürece yarında olacaktır. Bu farklılık Ordu Ticaret Borsasının değil yörelerin alışmış olduğu fındık alım tarzından kaynaklanmaktadır. Yani Örnek olarak Fatsa, Ünye, Terme, Çarşamba borsalarının fiyatlarını açıklarken % 50 randıman esasına göre açıklamazlar, ya net ya da brüt tabiri kullanırlar. Çünkü o beldelerde üreticiden fındık alımlarında genelde randıman kırılmaz ve üreticiye randıman farkı verilmez. Örneklersek üretici fındık fiyatını sorar, 4,3 TL. ise ve üretici parasını 4,3 TL den alır ve gider. Oysa bizdeki ticarette ise FKB ve TMO da olduğu gibi üreticiden fındık alımlarında % 50 randıman esas alınır ve randıman farkı üreticiye verilir, yani 52 randıman gelen bir fındık borsada % 50 randıman 4,2 TL. ise randıman farkı ile 4,37 TL"ye gelir. Sonuç olarak aslında doğrusu ve açıklanması gereken % 50 randımanlı kabuklu tombul fındık fiyatıdır. Ordu Borsası tüm işlemlerini % 50 randımanlı esasına göre yaptığı için fiyatları da bilgilendirirken % 50 randıman esasına göre belirler. Böylede olunca borsalar arasında ister istemez farklılık doğuyor.

Sonuç olarak tescil borsalarının sıcak satış salonları olmadığından kendi salonlarında alım satım yapılmadığı için fiyat belirleme şansı yoktur. Ancak belirlenmiş alım satım fiyatlarını tescil ederek, işlem görmüş fiyatları ortalama yaparak sadece piyasanın bilgilenmesi fiyatını fiyat panosuna yazar.”

“LİSANSLI DEPOCULUK ŞART”

Lisanslı depoculuk konusuna da değinen Ordu Ticaret Borsası Nejdet Gürsoy, şunları söyledi:

“Borsa konseyi olarak aralıklı zamanlarda TOBB bünyesinde toplanırız son toplantıda kotasyonunda fındık olan tüm borsalar çağrılarak lisanslı depoculuk hakkında görüş alış verişi yapıldı. Bende konuşmamda bunun çok geciktiğini 2010 fındık sezonuna yetiştirilmesinde fındık acısında büyük menfaat olacağını söyledim. Fındığın çözümünde en önemli ayaklardan birinin de lisanslı depoculuk olduğunu fındığın artık müdahalesiz serbest piyasa koşullarına göre alım satımı yapılacağını üreticinin fındığını bekletmesi açısından bir an önce lisanslı depoculuğun faaliyete geçmesinde büyük fayda olacağını söyledim. Sağ olsunlar onlarda bu fikri benimseyerek acil olarak Ordu, Giresun ve Trabzon borsalarının içinde bulunduğu bir kurul oluşturdu. Bu kurulu da vazife olarak mevcut FKB ve TMO"nun kullandıkları depoların fiziki olarak lisanslı depoculuğa uygun olup olmayacağının araştırılması görevi verildi, bizde Trabzon borsasının KTÜ Üniversitesinden bir ekip oluşturarak sonucun bir rapor halinde TOBB verilmesi kararlaştırdık. Trabzon borsasına sağ olsun bu görevi üstlenerek mevcut araştırmasını yaptı ve raporu da TOBB"liğine sunduk.”

“MÜDAHALESİZ PİYASA HENÜZ GÖRÜLMEDİ”

Gürsoy, devletin fındık alımından çekilmesinden sonra fındığın serbest piyasa şartlarında alınıp satıldığını, ancak üreticinin 'müdahalesiz piyasanın' gerçek yüzüyle tanışmadığını da hatırlatarak 2010 fındığı ve politikası hakkında şunları kaydetti:

“Bildiğiniz gibi fındıkta artık müdahale yoktur. Yani fındık artık serbest piyasa koşullarına göre alınıp satılacaktır. Bu sistemin içerisinde üreticinin güçlenmesi gerekir zira direnç gösterebilmesi için beğenilmeyen fiyatlarda pazara mal indirmemesi için onu rahatlatıcı, direnebileceği tedbirlerin bulunup hayatiyete geçirilmesi gerekir diye söylemiştim. Çünkü üretici bu yıl fındık rekoltesi az olduğu için müdahalesiz piyasanın gerçek yüzünü bence göremedi. Dolayısı ile bu rahatlık içerisinde olmamız gerekir.

Bol rekoltesi sezonda şu şekli ile gerçekten üretici mağdur olur. Çünkü alıcı ve satıcı dengeleri eşitlenmediği sürece veya en azından direnç gösterecek, tepki gösterecek duruma getirilmediği sürece bol rekolteli senelerde üreticinin kesinlikle ciddi mağduriyeti olacaktır. Bu da aynı şiddetle fındık piyasasını etkileyecektir. İşte bu tabloyu görebildiğim için fındığın içerisinde olan fındık için uğraşan herkese bunu bir uyarı olarak söylüyorum. Şayet 2010 yılı fındık sezonuna 8 ay gibi bir süreç varken şimdiden bol bir rekolte olacakmış gibi üreticiyi kesinlikle dirençli hale getirebilecek düşük fındık fiyatlarına pazara indirmeyerek tepki gösterebilecek güce getirebilmenin arayışı içerisinde olmalıyız. Sorun gelmeden, yaşanmadan çözülmeye çalışılmalı. Aksi takdirde hep eskiden olduğu gibi çok konuşuyor, çok tenkit eder ama fındık içinde hiçbir şey yapmayız. Bu işler konuşarak değil çözüm üretilerek, takip edilerek gerçekleşir. Dolayısı ile bu basın toplantısında en önemli gördüğüm konu da 2010 yılı fındık sezonuna girmeden önce müdahalesiz bir piyasada başta üreticinin yaşayacağı sorunlara şimdiden el atmak gerekiyor diye düşünüyorum.”

(Haber : Ordu Gerçek Gazetesi)