Yaşar; Fiyarlar Fındığı Kurtarmıyor

Fındık-SEN Genel Başkanı Kutsi YAŞAR Yaptığı açıklamada, Fındık üreticisi lehine Lisanslı Depoculuk uygulamasına  bir türlü geçilmemiştir. Gelecek yıllarda fındığın  bol olması durumunda fiyatlarda düşmelerde kaçınılmaz olacak, alivreciler istedikleri gibi ön satışlar yapabileceklerdir, dedi. 

Yaşar açıklamasına devamla ;

Fındık Fiyatları  Geriliyor Fındık Maliyetini Kurtarmıyor

                   2011 sezonunda fındık ortalama 7,00 TL üzerinde alıcı bulurken 2012 sezonunda 3,75 TL’sından fiyatlarla alıcı bulmuş ve fiyatlar 2012 Aralık ayında 5,00 TL’ sına kadar çıkmıştır. Bu günlerde ise fındık fiyatları 4,20-4,70 TL arasında gerçekleşmektedir.

                  Fındık-SEN olarak 2012 yılı maliyet giderlerini dekara (dönüme) 4,62 TL  olarak belirlemiştik. Görülen o ki bu dönemki fındık satışlarının önemli bir bölümü maliyetinin de altında gerçekleşmiştir. 2012 yılında tüm uyarılarımıza rağmen çiftçiler farklı gerekçelerle azımsanmayacak miktarda fındıklarını(onbintonlarca) tüccara emanete vermişlerdir.Bu durum fiyattaki artış beklentilerine set koymaktadır.

Girdiler Artıyor Fındık Çiftçisi Daha da  Yoksullaşıyor

              Ürünün bol olduğu yıllarda fındık para etmemekte yok yıllarında da  artan fiyatlar üreticinin cebine girmemektedir.Ancak her türlü girdi fiyatları sürekli artmaktadır.

            Fındık çiftçisi ürününü maliyetinin de altında satmak zorunda bırakılırken insanca yaşamasın için gerekli olan ekmek,şeker gibi yaşamsal girdiler ve mazot ve tarı ilacı gibi ürün girdilerin fiyatları sürekli artıyor.Fındık çiftçisi  her geçen dönem daha da yoksulaşıp girdi alım gücünü kaybediyor.

İhracat Miktarı Azalıyor İhracat Gelirleri  Artıyor

                2010-2011 sezonunda ihracatçılar fındık fiyatları 7,00 TL ve üzerinde gerçekleşince bu fiyatlardan fındık  yeterince fındık satamayacaklarını ülke ekonomisinin de kayıp vereceği iddiasında bulunmuşlardı.O dönem fındık ihracatında 281 bin tonla rekor kırılmış 1,783 milyar dolar gelir elde edilmişti.Oysa fındık fiyatlarının 4,00 TL-4,50 TL olarak daha düşük gerçekleştiği 2011-12 sezonunda 50 bin ton daha az fındık ihraç edilerek 229 bin ton fındığa karşılık 1,819 milyar dolar gelir elde edilmiştir.İhracatçıların açıklamalarının aksine ihracat miktarı yaklaşık % 20 azalırken gelirler de % 2 artış olmuştur.Sonuç olarak dışarıya daha az fındık satıp daha fazla gelir elde edilmiş bir önceki sezona göre ülke ekonomisi daha fazla kazanmıştır.

Alan Bazlı Ödemeler 3 yıl uzatılıyor Lisanslı Depoculuk Yerinde Sayıyor         

                Daha önce uzatılacağı gündemde olan alan bazlı ödemeler  ile ilgili bakanlar kurulu kararı 30-01-2013 tarihli resmi gazetede yayınlandı.Fındık çiftçisine dönüm üzerinden 2012 yılında 150 TL,2013 yılında 160 TL ve 2014 yılında ise 170 TL  alan bazlı ödemeler yapılacak.Ayrıca eğimi %6 ‘nın altında kalan alanlarda fındık ocağı sökümü yapanlara ilk yıl 300,ikinci yıl 150 ve üçüncü yıl 150 TL olmak üzere toplamda dönüme 600 TL telafi  edici ödemeler yapılacaktır.

                        Alan bazlı ödemelerin ilk üç yıllık planından sonra  ikinci üç yıllık planı uygulamaya geçmiştir.İlk üç yıllık planda heba edilen  lisanslı depoculuk sistemi  ikinci dönemde üreticiler lehine olacak şekilde mutlaka oluşturulmalıdır.Aksi takdirde 2015 yılında da defalarca açıkladığımız benzer sorunlarla karşılaşacaktır.Bu sorunlar;

Üretime ilişkin sorunlar ;

* Fındık bahçelerinin 60-80 yıllık ekonomik ömrünü  tamamlamış bahçeler olması.Bölgede fındık üretimlerinin verim bakımından düşük olmasından dolayı fındık bahçelerinin yeniden tesis edilmesi  oldukça önemlidir.

* Üretimden çok birim alana verilen doğrudan gelir desteği uygulamalarına 2010 yılında başlayıp 2012 de son kez verilecek olan alan bazlı  ödemelerde eklenmiştir.Ancak alan bazlı ödemeler ile beklenen taban arazilerdeki sökümler geçekleşmemiştir.Ayrıca 2011 yılında yaşanan üretim azlığı da fındık da  üretim planlamasının yapılma zorunluluğunu ortaya koymuştur. Alan bazlı ödemeler bakanlar kurulu kararı ile 2014 yılına kadar 3 yıl daha uzatılmıştır.

*Fındık üreticilerinin mesleki örgütü olan ziraat odaları doğrudan gelir desteği aracılığıyla  zoraki aidat toplamaktadır.Bu uygulamadan  vazgeçilmelidir.

*Bölge de son yıllarda Orman İşletme Müdürlüklerinin Kadastro mahkemelerine açmış olduğu davalarda 50-80 yıllık fındık bahçelerinin mülkiyet ve kullanımı sorun yaratmaya başlamıştır.Yeniden orman açmalarına izin vermeyen ancak fındık üreticilerini de mağdur etmeyen bir üçüncü yol mutlaka bulunmalıdır.

 Fiyatlandırmaya ilişkin sorunlar;

*Fındık alımları sezon başında levant kalite fındık için 3,75 TL’sı Giresun Yağlı fındık da ise 4,20 TL ‘sı gibi düşük fiyatlardan oluşmaya başlamış sezon ortalarında 4,50-5,00 TL arasında işlem görmüştür,Halihazır da levant kalite fındık 4,00-4,25 TL Giresun Yağlısı da 4,50 – 4,75 TL arasında işlem görmektedir.Ayrıca emanete fındık verme devam etmiş bu durum olası fiyat  artışlarını da baskılamıştır.

* Fındık üreticisi lehine Lisanslı Depoculuk uygulamasına  bir türlü geçilmemiştir. Gelecek yıllarda fındığın  bol olması durumunda fiyatlarda düşmelerde kaçınılmaz olacak, alivreciler istedikleri gibi ön satışlar yapabileceklerdir.

* Üreticileri korumak ve kollamak amacıyla kurulan Tarım Satış Kooperatifleri  tasfiye edilmiş,Fiskobirlik işlevsizleştirilerek tabela örgütüne dönüştürülmüştür.

Pazarlamaya ilişkin sorunlar;

* Dünya fındık üretiminin %73’nü karşılayan fındıkta dış satım sorunu fazla üretimden değil artan üretime paralel olarak dış satımın ve iç tüketimin artırılamamasından kaynaklanmaktadır. İç tüketimde toplam üretimin %10-15’ni geçmemektedir.Dış satımda Milyarlarca nüfusun barındığı Çin,Hindistan ve Japonya pazarı daha yeni keşfedilmiştir. Dünyada hiç fındık tüketmeyen bakir bölgeler vardır.

*Türkiye fındık dış satımını işlemeden yapmaktadır.Fındık üretmeyen Almanya’nın fındığı işleyerek mamul halde satarak dünya pazarında üçüncü olması hayli ilginçtir.

*Fındık üreticisinin pazarlama gücünü artıracak olan ekonomik örgütleri olan kooperatiflerdir.Kooperatiflerin üreticilerin söz sahibi olacağı demokratik yapılanmalara ihtiyacı vardır.

 Üreticiler Talep Ediyor AKP Yerine Getirmiyor

         Daha önceki yıllarda ki taleplerimiz güncelliğini korumaktadır.Buna göre;

• Geçen günlerde mali seçimlerini yapan  FİSKOBİRLİK de aynı yönetim iyi tüccar olacağız nakaratları ile tekrar iş başına gelmiştir.Oysa bizler FİSKOBİRLİK’in  üretimden  pazarlamaya kadar   zincirin  her halkasına sahip olacak şekilde   ve fındık üreticilerinin yönetimlerini demokratik olarak belirleyecekleri bir yapıya kavuşturulmasını talep .ediyoruz.ANAP-DSP-MHP koalisyonu döneminde sözde özgürleştirme yasası olarak çıkarılan   4572 sayılı kooperatif yasasının şirketler lehine olan hükümleri  kaldırılsın diyoruz.             
• Gerek Uluslar arası sözleşmelerden gerekse de  Anayasadan gücünü alan Fındık üreticilerinin, bağımsız olarak sendikal örgütlenmesini sağlayacak iç hukuk düzenlemeleri yapılsın.Var olan Ziraat Odaları,Birlikler  v.b çiftçi örgütleri de demokratik yapılara kavuşturulmasını talep ediyoruz.
• Lisansı depoculuk şirketlere kazandırmaya yönelik değil,fındık üreticilerinin yararına olacak şekilde kurgulanmasını talep ediyoruz.Alan bazlı ödemelerin heba edilen ilk üç yıllık takviminden sonra ikinci üç yıllık planda bu konunun mutlaka çözülmesini talep ediyoruz.
• Tarım Sigortaları Yasası şirketlerin kazancını artırmak için değil,fındık üreticilerinin zor günlerinde yardımcı olmak amacıyla yeniden düzenlenmesini talep ediyoruz.
• Fındık üreticileri eksiksiz sosyal güvenceye kavuşturulmasını talep ediyoruz.
• Mevsimlik işçiler için  2009 yılında hazırladığımız rapordan sonra ulaşım,barınma ve çocuk emeğinin kullanılmasında birtakım olumlu gelişmeler olsa da yeterli   değildir.Hala hazırda mevsimlik tarım işçileri düşük ücretli ve sosyal güvencesiz çalışmaya devam etmektedirler.Mevsimlik işçilerin koşullarının iyileştirmesinin garantiye alınmasını,çocuk emeğinin kullanılmamasını talep ediyoruz.