FINDIĞIN DALDAN TOPLANMASI YASAKLANMALI, 13 ILDE FINDIK YERDEN TOPLANMALIDIR.

DEVLET FINDIĞI RESMEN YEŞIL OLARAK YOLDURMAKTADIR. 

 Yazan; Ali KAYA

Türk fındık çeşitleri tartışmasız dünyanın en kaliteli çeşitleridir. Devlet önceki yıllarda kaliteli Türk fındığını erken toplatma kararı alarak resmen yeşil-olgunlaşmadan yoldurmuş ve fındığın kalitesinin düşük oluşmasına neden olmuştur. 

Fındık hasat tarihlerini belirleme komisyonu  nedense daldan fındık toplama tarihlerini fındığın olgunlaşma durumunu iyice incelemeden 7-10 gün önceleri yani erken ilan etmekte ayrıca  üreticinin de bubelirlenen tarihlerden 5-10 gün önce yani erken toplaması sonucu fındık 10-15 gün erken toplanmakta devlet resmen fındıkta kaliteyi katletmektedir.

 Büyük ihtimalle bu yılda böyle olacaktır. Bir taraftan fındığımız kaliteli olsun denilirken diğer taraftan erken hasatla kalite katledilmektedir.

Bu nasıl mantık anlayabilmiş değilim.

Erken hasat edilen fındığın mahzurları şunlardır: Erken toplanan fındık kurutulduktan sonra dıştaki sert meyve kabuklarının renkleri donuk kalır ve mat olur, Her fındık çeşidi kendine özgü olan sertlik, lezzet ve tadına ulaşamaz. İç iyice kabuğu doldurmaz buna bağlı olarak iç meyve irilikleri küçük olur. Buruşuk iç oranı artar. Beyazlatma oranları düşer. Çotanaklar  güç kurur. Randımanları düşük olur, dolayısıyla ürün değerinden kaybeder. Erken hasat edilen fındıklarda nem oranı yüksek olur. Nem oranı yüksek fındıklar uzun süreli muhafaza edilemez, kolay ve çabuk bozulurlar. Dolayısıyla depo ve raf ömürleri kısa olur.Yağ, protein ve kül miktarları düşük olur. Olgunlaşmamış fındıklar daldan zor koparlar. Bu nedenle hem işgücü artar ve hem de gereksiz yere bir kısım dalcık ve sürgün beraberinde kopar. Gelecek senenin ürününün az olmasına neden olur.

Mevcut fındık bahçelerinde hasat yerden ve daldan olmak üzere iki şekilde yapılmaktadır. Fındıkta henüz makineli hasat yapılmamaktadır.

1-Fındığın Yerden Hasat Edilmesi (Yerden Toplama):

Fındık çotanaklarının olgunlaşması çotanağın tabla kısmından uç kısmına doğru olmaktadır. Çotanakta önce meyvenin tabla kısmı sararır daha sonra meyveleri çevreleyen zuruf kısmı ve son olarakta uç kısmı sararır-kızarır-kahverengileşir yani olgunlaşır. Fındıkta, kaliteyi oluşturan randımanın, beyazlanma oranının, yağ-protein-karbonhidrat oranlarının, vitaminlerin ve mineral madde miktarlarının en yüksek olduğu ve buruşuk oranının da en düşük olduğu zaman çotanakların ve meyvelerin olgunlaşıp kendiliğinden daldan döküldüğü zamandır. Bu zamanda çotanaklar dala ve sürgünlere bağlı olduğu yerden koparak yere düşerler. Bu şekilde olgunlaşarak kendiliğinden düşmüş veya silkeleme suretiyle düşürülmüş çotanakların ve meyvelerin yerden yada yere serilen örtü üzerinden toplanmasına yerden hasat denilir.Yalnız çotanak ve meyvelerin yerden toplanabilmesi için bu çotanak ve meyvelerin düştükleri yerlerin yani dal altları ve ocak içlerinin otlardan ve dikenlerden temizlenmesi gerekir. Toprakla temas eden yada yerde ıslanan  fındıklarda küflenme, aflatoksin ve gizli çürük oluşabilmektedir. Bu nedenle yere düşen çotanakların ve meyvelerin toprakla temas etmesinin ve ıslanmasının önlenmesi için fındık dallarının altına mümkünse bir bez örtü yada branda örtüsü serilmelidir. Fındık bu örtüler üzerine düştüğünde toplanır.

Fındığın Yerden Toplanma tarihi şöyle belirlenir:

Olgunlaşan çotanakların, dallardan (kendiliğinden yada silkelenme suretiyle) en az  % 70–80'    nin döküldüğü tarihlerden itibaren fındık yerden toplanabilir. Diğer bir anlatımla olgunlaşan çotanakların en az % 70–80 nin döküldüğü tarih fındığın yerden toplanma tarihinin başlangıcı olarak kabul edilir.

Fındık çotanakları, çeşide ve yıllara bağlı olarak Ağustos ayının 15–20 den itibaren toplama olgunluğuna gelerek dökülmeye başlarlar. Bu dökülme Ağustos ayının sonlarına doğru ve Eylül ayı ilk yarısında maksimum seviyeye ulaşır. Bu duruma göre yerden toplama tarihleri Sahil kolda 15–25 Ağustos, Orta kolda 20-30 Ağustos ve Yüksek kolda 25 Ağustos–10 Eylül tarihleri arasında olmaktadır. Fındık bitkisinin fenolojik durumundaki gelişmeye göre bu tarihler biraz ileri ya da geri olabilir.

2-Fındığın Daldan Hasat Edilmesi (Daldan Toplama):

FINDIĞIN DALDAN TOPLANMASI YASAKLANMALI,  13 ILDE FINDIK  YERDEN TOPLANMALIDIR.

Fındığın daldan toplanması bir erken toplamadır. Fındıkta kaliteyi düşüren en büyük neden fındığın erken toplanmasıdır. Fındığın daldan toplanması yasaklanmalıdır. Fındık yerden toplanmalıdır.Fındığın daldan toplanması tarihi yerine yerden toplanması tarihi kararı fındık üreten 13 ilin komiteleri tarafından ortaklaşa alınmalı ve aynı anda yürürlüğe konmalıdır.

Fındığın yerden toplanması en iyi yöntem olmasına rağmen, daldan toplamanın  alışkanlık haline getirilmesinden ve bahçelerde dal altı ve ocak içinin ot ve dikenlerden yeterince temizlenememesinden ihmal edilmesinden dolayı halkın büyük bir kısmı fındığı daldan elle toplamaktadır.

Olgunlaşmamış ve yeşil renklerinin çoğunlukta olduğu çotanakların daldan koparılması halinde randıman, beyazlanma oranı, yağ-protein oranları, vitamin ve mineral madde oranları düşük olmakta, buruşuk oranı yüksek olmaktadır.

 Daldan toplama halinde fındıklar olgunlaşmadan-erken toplanmaktadır diğer bir anlatımla kalitesiz olarak  toplanmaktadır. Daldan toplama bir erken toplamadır. Fındıkta kaliteyi düşüren en büyük neden fındığın erken toplanmasıdır.

Giresun ili fındık çiftçilerinin  %70-80 i fındıklarını  her yıl Ağustos ayının 15-20 sinden itibaren 2 yada 3 defada yerden toplamaktadır. Giresun’lu üreticilerin % 20-30 u ile Ordu başta olmak üzere fındık üreten 12 ilin üreticilerinin tamamı fındıklarını daldan toplamaktadır. Görüldüğü gibi fındık üreticilerinin en az % 90 ı fındığını daldan toplamakta dolayısıyla erken toplamaktadır.

Fındığın bir erken toplama şekli olan daldan toplanma yasaklanmalı, fındık yerden toplanmalıdır. Fındık üreten illerde oluşturulan fındık toplama tarihlerini belirleme komisyonları fındığın daldan toplanması tarihi yerine fındığın yerden toplanması tarihini belirleyerek ilan etmelidir.

Fındığın daldan toplanma tarihi şöyle belirlenir:

Erken toplamadaki bu kadar mahzurlu durumlara rağmen fındığın daldan toplanmasına karar verilmişse daldan toplama tarihi şöyle belirlenir. Çotanakların zuruflarının renginin en az % 50 – 55 nin açık-kahverengi ya da kahverengi-kırmızı renge dönüştüğü zamanlar fındığın daldan toplanma zamanı olarak kabul edilebilir.

Çiftçilerin hasat tarihlerine uygun hasat yapıp yapmadıklarının kontrolü yapılmamaktadır. Erken hasat yapan çiftçilerin fındıkları toplatılmalıdır. Erken toplama  caydırıcı hale getirilmelidir.

Saygılarımla