ORDU’NUN REKOLTESİ VE FINDIK FIYATLARI

(OKUR MEKTUPLARINA CEVABEN)

Ali KAYA (Ziraat Yüksek Mühendisİ)

[email protected]

Ordu Gıda-Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü  2012 yılı fındık rekoltesini karanfil miktarına göre Mart ayında 191 000 ton,Temmuz ayının ilk haftası içinde çotanak miktarına göre  161 000 ton olarak açıkladı.

Ordu da fındık rekoltesi % 15 oranında düşmüş. Sayımlar doğru yapılıp tahminler hatasız yapıldığında iklim şartları normal giderse yani anormal bir durum olmazsa karanfilden tahmin ile çotanaktan tahmin arasında önemli fark olmaması gerekir.

Ayrıca 2012 yılı rekolte tahminlerinde diğer illerde karanfil sayımları ile çotanak sayımlarına göre bulunan tahmini rekolteler arasında önemli bir fark yoktur.

Oysa Ordu ilinde 2012 yılı karanfil ve çotanak sayımları arasında % 15 oranında azalma, diğer bir anlatımla fazla döküm tespit edilmiştir.

 Diğer illerin 2012 yılına ait iki zamanlı rekolte tahmininde bir düşme olmamasına rağmen Ordu’da düşmüştür.  Acaba Ordu’nun ikliminde mi bir farklılık oldu ya da Ordu’da fındık hastalık ve zararlıları yönünden mi bir fazla zarar söz konusu oldu.

Esasında çotanağın anormal dökülmesine neden olan bu faktörlerin ta  çotanaktan rekolte açıklaması yapılırken açıklanması gerekiyordu. 13 ilde fındık üzerinde iklim olayları, fındık hastalık ve zararlıları aynı derecede etkili olabilirde olmayabilirde.

Ordu da 2012 yılı Mart-Temmuz arasında farklı etki yapabilir. Bu nedenle rekolte düşebilir. 

Buna itirazım yok. 

Diğer illerde olmayan bu anormal düşüşün nedenleri açıklanmalıdır. 

Ben bunu istedim.

Gelelim fındık fiyatlarına ve fiyatların düşük seviyelerde oluşmasına. Bu konuda saatlerce konuşulabilir yada sayfalarca kitaplar yazılabilir. Konu çok detaylıdır ve yapılması gereken çok işler vardır. Fındık-çiftçi-fiyat konusunda maalesef  doğrudan gelir desteği şeklinde yapılan desteklemeler haricinde hiçbir şey yapılmamıştır.Doğrudan gelir desteğinin de fındığa ne kadar faydası olduğu tartışılabilir.

FINDIK FIYATLARININ DÜŞÜK OLUŞMASININ  NEDENI?

1- 350 000 dolaylarında fındık üreticisinin menfaatlerini korumak için parti gözetmeksizin bir araya gelmesi, bütün olması bir örgüt kurması gerekir demiyorum zorunludur diyorum. Çiftçinin örgütü zirai kooperatiftir.Büyük Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk 1 Kasım  1937 tarihinde TBMM’ ni açış konuşmasında “Önümüzdeki yıl içinde, fındık başta olmak üzere diğer belli başlı ürünlerimizi de ilgilendiren birlikler kurulmalıdır” direktifini verir.  28 Temmuz 1938 tarihinde Giresun’ da Fındık Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (FİSKOBİRLİK) kurulur.

Yüce Atam, 75 yıl önce tarım ürünlerinin (fındığın) üretim ve pazarlamasının fındık üreticilerinin kuracağı kooperatifle yapılabileceğini görmüş ama ne yazık ki ölümünden 74 yıl geçmesine rağmen biz bu ileri düşüncenin ürünü olan kooperatifçiliği halâ anlayamıyoruz ve anlayamadığımız için kurulmasına emrettiği Fiskobirlik’ i çalıştıramadık, çalışamaz hale getirdik. Yoksun ettik. 

Sevgili Atam meğer siz “Önümüzdeki yıl içinde, fındık başta olmak üzere diğer belli başlı ürünlerimizi de ilgilendiren birlikler kurulmalıdır “ sözünü bize değil Avrupalı devletlere söylemişsiniz.

Zira ülkemizde tarım ürünlerinin ancak % 5-10 u kooperatifler tarafından pazarlanırken Avrupa devletlerinde tarım ürünlerinin % 80-90 ı kooperatifler tarafından üretiliyor ve pazarlanıyor.

Fındık Tarım Satış Kooperatifleri ile bunların üst kuruluşu olan Fiskobirlik fındık üretiminde olmadığı gibi pazarlanmasında da yok.  Fındık pazarlaması özel sektöre kaldı. Fındık serbest piyasada özel sektör tarafından  pazarlanıyor.

Atam birlikten kuvvet doğar anlamına da gelen kooperatifçilikte seni anlayamadık. Anlayacağımızıda sanmıyorum. 

Bizi affet. Söylediğin muasır medeniyet seviyesine biz değil Avrupalılar ulaştı.  Fındık fiyatlarının düşük oluşmasının en baş nedeni işte budur.

2-Mevcut çiftçilerin fındık tarımı hakkındaki bilgileri dededen-babadan yada komşudan görerek sağladığı bilgilerdir. Çiftçinin  fındık yetiştirme bilgisi ile bu gün dekar başına alınan 80-100 Kg verimi 200-300 Kg ma çıkarmak mümkün olmadığı gibi bir hayal de olamaz.

Diğer maddeleri sıralamıyorum. Sadece bu iki maddedeki anlatılanları halletsek Büyük Atatürk’ün dediği gibi “Milletin Efendisi”  üretici olurdu. Muasır medeniyet seviyesine Avrupalılar değil biz ulaşırdık.

Fındıkta önceki yıllarda olduğu gibi bu yılda fiyat oyunları oluyor ve olacaktır. Ocak-Şubat-Mart aylarında  karanfil döneminde fındığın daha olup olmayacağı belli değilken fındık alivre satışla satıldı. Alivre satış gelecek yıllarda da olacaktır. Bu bir satış yöntemidir. Başkaları senin ürettiğin fındığı satarsa ancak böyle satar. Bu oyunlar kendi ürettiğin fındığı kendin satıncaya kadar olacaktır, devam edecektir. Buna dur diyecek olan güç üreticilerin birlik olmaları, bir hareket etmeleridir. Fındık üreticileri bir araya gelip bir bütün olamadığı müddetçe fındık fiyatları  daha çok yıllar düşer.

Bu birliği sağlamamız bu gün için zor demiyorum imkansız diyorum. 350 000 fındık üreticisinden 100 000 inin bile birlik olması Türkiye’ de mümkün değildir.

Saygılarımla