Ordu-Oşimo

Ordulu milletvekili Enver Yılmaz’ın bu dönem TBMM’de kurulan Türkiye-Japonya Dostluk Grubu Başkanı olduğunu öğrendiğimde içimden ″tam isabet″ diye düşündüm. Çünkü Ordu ile Japonya arasındaki ilişki diğer illerimizden farklıdır. Bu farklılığın bir nedeni bugün Türkiye’nin illeri içerisinde Japonya’da en çok Ordulu özellikle Fatsalılar yaşamaktadır. Hatta birçoğu oralardan evlenmiştir.

Ama Ordu ve Japonya arasında bundan daha da öte de bir ilişki ve bağ var ki, kopması mümkün değil. Torunlarından 122 yıl önce her şeyi arkalarında bırakarak Japonya’ya giden ve bir daha dönmeyen şehit dedelerimiz. Ertuğrul şehitlerimiz.

Yine çok gitmişlerdi Japonya’ya Ordulular. İstanbul ve Trabzon’dan sonra en çok onlar kalmıştı oralarda.

1889 yılıydı.

Büyük bir heyecanla katılmışlardı, Ertuğrul’un Japonya yolculuğuna. Böyle bir yolculuğa katılmak bir ayrıcalıktı. Padişah II. Abdülhamit tarafından Türk-Japon ilişkilerini geliştirmek amacıyla yola çıkarılıyorlardı. Gemide 609 kişi yer alacaktı. Gidenlerin 61 subay ve memurlar 548’i ise er ve erbaşlardan oluşacaktı.

Ertuğrul’la Japonya’ya gidecekler özel olarak seçiliyordu. Bu yüzden birçok subay ve personel bu yolculuğa katılmak için can atıyorlardı. Birçoğu ise hemşerileri vasıtasıyla gemide yer almaya çalışıyordu. Ama bütün bunlara rağmen gemi personeli büyük bir özenle seçilmişti. Görüntüleri ve davranışları Osmanlıyı temsil edecek şekilde 609 kişilik mürettebat Ertuğrul’un kadrosunda yerini almıştı.

14 Temmuz 1889 günü Sarayburnu’na akın eden halkın tezahüratları arasında Ertuğrul, dönüşü olmayacak yolculuğuna başlamıştı.

Gemi ilk talihsizliğini Süveyş kanalında yaşamıştı. Kuma saplanmıştı.  Kanal idaresince kurtarılmıştı ama iskeleye bağlanmak üzereyken bu defa da dümen bodoslaması kırılmıştı. Haber İstanbul’a ulaşınca ciddi bir tedirginlik yaşanmıştı. Hatta Bahriye Nezareti Ertuğrul’un yola devam etmemesini ve gemi komutanı Osman Paşa’nın yanına birkaç kişi alarak posta vapuruyla yola devam etmesini istemişti. Ancak gemi havuza girdiği takdirde tamiratının kısa süreceği anlaşılınca bu fikirden vazgeçilmişti.

23 Eylül 1897da Ertuğrul’un tamiratı tamamlanmış ve Süveyş’ten ayrılarak Singapur’a doğru yola çıkmıştı 20 Ekim’de Bombay’a ulaşan gemi burada da bir hafta kalmış ve 150.000’e yakın kişi tarafından ziyaret edilmişti.

Ertuğrul 26 Ekim’de Bombay’dan hareket etmiş ve 28 Kasım’da Singapur’a ulaşmıştı. Mürettebat burada da karaya çıkmıştı. Mürettebatın giyim kuşamları ve davranışları burada da büyük ilgi görmüştü.

Ertuğrul uzun bir bekleyişten sonra 3 Mart 1890’da da Singapur’dan hareket etmişti. Ancak bundan sonraki yolculuk da zor geçiyordu. Rüzgarın şiddetinden ve Singapur’da alınan kömürün yetmemesinden dolayı Saygon’da zorunlu olarak beklenmişti. 8 Nisan’da ise Saygon’dan hareket edilmiş ve 7 Haziran 1890’da nihayet Ertuğrul’un son durağı olan Yokohoma Limanı’na ulaşılmıştı.

Yokohoma’ya giriş muhteşem olmuştu. Gemiden atılan selam toplarına karşılık Japonlar Banzai..Banzai (Yaşasın!… Yaşasın!) sesleriyle limanı inletiyorlardı. Osman Paşa, karaya çıktıktan sonra İmparator Meiji tarafından kabul edilmiş ve Padişahın gönderdiği hediyeleri ve nişanları sunmuştu. Mürettebat ise bu yolculuğun sonunda üç ay boyunca Japonlar tarafından el üzerinde tutulmuşlardı. Artık geri dönüş için hazırlıklar başlamıştı. Ama bu arada gemide baş gösteren kolera salgınından dolayı 13 nefer de hayatını kaybetmiş bazıları da hastalıktan dolayı yatağa düşmüşlerdi.

Artık dönüş zamanı yaklaşmıştı. Tek amaçları sağ  salim İstanbul’a ulaşmak ve daha sonra ise yollarını gözleyen aileleriyle hasret gidermekti. Bambaşka bir heyecan içerisindeydiler.

Geri dönüş için 15 Eylül 1890’da Yokohoma’dan hareket edilmişti. Hava puslu ve bulutluydu.

Bir müddet yol alınmıştı ki, büyük bir fırtına başlamıştı. Geminin makinesi bütün gücüyle çalışmasına rağmen dağ gibi yükselen dalgalar ve rüzgar gemiyi Funakura kayalıklarına doğru sürüklüyordu. Mürettabat olağanüstü gayret gösteriyordu ama ne çare. Gemi süratle sürüklenmeye devam ediyordu.

Ve böylece Ertuğrul, fırtınalara daha fazla dayanamayarak 16 Eylül 1890’da saat 21 sularında Funukura kayalıklarına çarparak ikiye bölünmüştü.

Artık can pazarı başlamıştı.

Dağ  gibi dalgalardan kurtulabilen 69 kişi Koşinozaki Fenerine sığınmışlardı. Yaralılara ilk yardım fener görevlilerince yapılmış ve en yakın da bulunan Koşino köyüne gönderilmişlerdi. Ama ne yazık ki, Okyanustan başka kurtulan yoktu.527 subay, erbaş,ve er şehit olmuşlardı.

Kaşino köylüleri yaralıların tedavisinde ve cesetlerin toplanmasında büyük gayret göstermişler ve ancak 260 şehidin cesedini Okyanustan çıkarabilmişlerdi. Diğer 267 şehit ise Okyanusa ebediyen demirlemişlerdi.

Cesedi çıkarılanlar kazanın olduğu yeri gören bir tepenin üzerine büyük bir törenle 21 Eylül günü defnedilmişlerdi. Artık onlar Japonya topraklarına Perşembe, Fatsa, Ordu, Trabzon ve daha birçok memleket toprağı niyetine bir daha ayrılmamak üzere sarılmışlardı.1891 yılı Şubat ayında ise abideleri dikilmişti Oşima’ ya.

İşte Japonya’daki Ordulu Ertuğrul şehitlerimiz.

1-Caferoğullarından Ahmet oğlu Abdullah (Makine er)-Ordu

2-Hüseyin oğlu Abdullah (Makine er kömürcü)-Ordu

3-Halil oğlu Ahmet-Ordu

4-Alibaşoğullarından Hüseyin oğlu Ahmet (Makine er kömürcü)-Ordu

5-Karavelioğullarından Hüseyin oğlu Ahmet-Ordu

6-Müftüoğullarından Hüseyin oğlu Ali-Ordu

7-Cüceoğullarından Mehmet oğlu Ali-Ordu

8-Eyüboğullarından Hüseyin oğlu Ali-Fatsa

9-Velireisoğullarından İbrahim oğlu Ali-Perşembe

10-Kahyaoğullarından Hüseyin oğlu Ali-Ulubey

11-Basaloğullarından Hüseyin oğlu Durmuş-Ordu

12- Abazaoğullarından Ali oğlu Emin-Ünye

13-Hızıroğullarından Ramazan oğlu Eyüp (Silahendaz)-Perşembe

14-Tuzlalıoğullarından Ali oğlu Halil-Ordu

15-Dedeoğullarından Mustafa oğlu Hasan (Bando mızıka)-Akkuş

16-Tonbaloğullarından İsmail oğlu Hasan-Fatsa

17-Kocahasanoğullarından Hüseyin oğlu Hasan-Ordu

18-İmamoğullarından Mahmut oğlu Hüseyin-Ordu

19-Armağanoğullarından Hasan oğlu Hüseyin-Fatsa

20-Müftüoğullarından İbrahim oğlu Hüseyin(Bando mızıka)-Ünye

21-Toymazoğullarından Ahmet oğlu İbrahim-Ordu

22-Şeyhoğullarından Ömer oğlu İbrahim (Makine er kömürcü)-Ordu

23-Kocaoğullarından Süleyman oğlu İbrahim-Ordu

24-Tongaroğullarından Hüseyin oğlu İbrahim-Ordu

25-Mollaosmanoğullarından Hasan oğlu İbrahim (Bando mızıka)-Perşembe

26-Kerimoğullarından Sadık oğlu İshak-Ünye

27-Sünnetçioğullarından Süleyman oğlu İsmail-(İnşaiyye)-Ulubey

28-Kocamanoğllarından Mustafa oğlu İsmail-Ünye

29-Tiryakioğullarından Süleyman oğlu Mahmut-Ordu

30-Hekimoğullarından Süleyman oğlu Mahmut (Makine er kömürcü)-Ordu

31-Haliloğullarından Ali oğlu Mehmet(Makine er ateşçi)-Ordu

32- Haliloğullarından Mahraman oğlu Mehmet (Makine er kömürcü)-Ordu

33-Mehmet oğlu Mehmet (Dalgıç)-Ordu

34-Karahasanoğullarından Murteza oğlu Mehmet-Ordu

35-Kulakoğullarından Yusuf oğlu Mehmet-Ordu

36-Kılıçoğullarından Ali oğlu Mehmet (Silahendaz)-Fatsa

37-Balcıimamoğullarından Raşit oğlu Mehmet-Ünye

38-Uzunvelioğullarından Veli oğlu Mehmet (Makine er ateşçi)-Ünye

39-Atıkoğullarından Yusuf oğlu Mehmet (Silahendaz)-Ünye

40-İmamoğullarından Mustafa oğlu Mustafa (Bölük emini)-Ordu

41-Kahyaoğullarından Ali oğlu Mustafa (Makine er ateşçi)-Ordu

42-Varilcioğullarından Mehmet oğlu Mustafa-Ordu

43-Aşçıoğullarından Mehmet oğlu Mustafa-Ünye

44-Dumanoğullarından Mehmet oğlu Osman-Ordu

45-Abazaoğullarından Mustafa oğlu Osman –Ordu

46-Velimehmetoğullarından Hasan oğlu Osman-Fatsa

47-Paşalıoğullarından Mahmut oğlu Osman (Sofracı)-Fatsa

48-Zoroğullarından Mustafa oğlu Süleyman-Fatsa

49-İshakoğullarından Ömer oğlu Yakup-Bolaman

50-Mehmetağaoğullarından Ömer oğlu Mahmut-Ordu

Oşima’lar onların abidelerini dikti ve yıldönümlerinde törenlerle anıyorlar.

Onlar şehitlerimiz. İmanımız gereği biliyoruz ki rahatlar gittikleri yerde. Ama biz rahat değiliz. Çünkü şehitlerimize vefanın gereğini yerine getiremediğimize inanıyoruz.

Neden Ertuğrul şehitlerimiz ve de tüm şehitlerimiz için Ordu’nun en seçkin yeri sahilinin yine en seçkin yerine bir anıt dikip, çocuklarımızla birlikte böyle bir anıtın önünden geçerken en azından bir fatiha ile onların ruhlarını daha da şad etmiyoruz?

Ama umutluyuz.

Umuyoruz ki Sayın Enver Yılmaz’ın bu görevi böyle bir şeye neden olur. Ordu ve Oşima belki de kardeş şehirler bile olur. Her yıl Japonya’daki binlerce hemşerimizle birlikte yine binlerce vefakar Japon’u da Ordu’da ağırlama fırsatımız olur.

Enver Yılmaz’a bu görevinde de başarılar…