12 Eylül1980
12 Eylül döneminde sıkıyönetim askeri mahkemelerince 517 sanığa idam cezası verildi. Askeri Yargıtayın onayladığı idam kararlarının sayısı 124 oldu. Bunlardan, MGKnın onayladığı ve onay sonrası hemen infazı yapılan 50si dışındakiler için cezalar fiilen
Kenan Evren Cuntasını ve 12 Eylülü en iyi anlatabilen durum aşağıdaki linkte, Nevzat' ın Şiiri, Ahmet Kaya'nın sesi ile tam bir özet anlatımdır...
http://www.youtube.com/watch?v=axudnvO1yKc
12 Eylül1980
12 Eylül Darbesi veya 1980 İhtilali, Türk Silahlı Kuvvetlerinin 12 Eylül 1980 günü emir-komuta zinciri içinde gerçekleştirdiği askerî müdahale. 27 Mayıs 1960 darbesi ve 12 Mart 1971 muhtırasının ardından Türkiye Cumhuriyeti tarihinde silahlı kuvvetlerin yönetime üçüncü açık müdahalesidir.
Bu müdahale ile Süleyman Demirel'in Başbakan'ı olduğu hükümet görevden alındı, Türkiye Büyük Millet Meclisi lağvedildi, 1970 sonrasında değiştirilen 1961 Anayasası tamamen rafa kaldırıldı ve Türkiye siyasetinin yeniden tasarlandığı bir askerî dönem başladı. Bu dönem yaklaşık dokuz yıl sürdü. 12 Eylül 1980 ardından partiler lağvedildi, parti liderleri önce askerî üslerde gözetim altında tutuldu, ardından yargılandı.
2010 anayasa referandumunda, değişikliklerin kabul edilmesiyle 13 Eylül 2010 tarihinde çeşitli sivil toplum kuruluşları, sendikalar ve dernekler ile darbe mağduru kişiler 12 Eylül darbesini yapanlar hakkında suç duyurusunda bulundu . Bütün suç duyurularını toplayan Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı "Milli Güvenlik Konseyi (MGK) adı altında 12 Eylül 1980'de ülke yönetimine el koyan ve 24 Kasım 1983 yılına kadar bu statüsünü sürdüren askerî cunta yönetiminin hayatta kalan üyeleri, Kenan Evren, Nejat Tümer ve Tahsin Şahinkaya'nın işlediği (A) Nürnberg Şartı ile kabul edilmiş ve tüm devletlerin kendi kanunlarında yer almasa dahi suçun oluşumu halinde takip etmek zorunda oldukları uluslararası hukukun buyruk kuralı niteliğine sahip insanlığa karşı suçlar (B) 765 Sayılı Ceza Kanunu'nun 146, 147, 153, 174, 179, 180, 181. maddeleri kapsamında, insanlığa karşı suçlar ve resen takdir edilecek suçlar nedeniyle haklarında başsavcılık tarafından ceza dava açılması ve haklarında gerekli önlemlerin alınması istemi .." ile 7 Nisan 2011 yılında ilk soruşturma başlattı.
4 Nisan 2012 tarihinde ise darbenın yargılanmasına başlanmıştır
12 EYLÜL DÖNEMİNİN İDAMLARI...
12 Eylül'den sonra kurulan sıkıyönetim mahkemeleri üst üste idam kararları vermeye başlarken, 1972’den beri fiilen uygulanmayan idam cezaları da hızla infaz edilmeye başlandı. Politik eylemleri nedeniyle hüküm alanların yanı sıra adi hükümlülerin infazları da gerçekleştirildi.
1980-84 yılları arasında 50 kişi idam edildi. Bunların 18’i sol, 8’i sağ görüşlü ve 23’ü de adli suçtan hükümlüydü. Ölüm cezası infaz edilenlerden biri ASALA adlı Ermeni terör örgütü mensubu Levon Ekmekçiyan idi. (Esenboğa Olayı 1982)
Yönetim, idam cezalarının infazında ısrarlıydı. Kenan Evren 3 Ekim 1984’te Muş’ta yaptığı konuşmada “Hainleri asmayıp da besleyecek miyiz?” diyor ve bu sözü uzun yıllar belleklerde yer ediyordu.
12 Eylül döneminde sıkıyönetim askeri mahkemelerince 517 sanığa idam cezası verildi. Askeri Yargıtay’ın onayladığı idam kararlarının sayısı 124 oldu. Bunlardan, MGK’nın onayladığı ve onay sonrası hemen infazı yapılan 50’si dışındakiler için cezalar fiilen müebbet hapse dönüştü.
Ölüm cezalarının infazlarına ilişkin onama kararları,
- 12 Eylül 1980 - 25 Ekim1981 arası Milli Güvenlik Konseyi döneminde,
- 25 Ekim 1981 - 14 Ekim 1983 arası Danışma Meclisi döneminde,
- 6 Kasım 1983 sonrası TBMM döneminde
verilmiştir.
Türkiye'de 1984 tarihinden bu yana ölüm cezaları uygulanmıyor.
12 Eylül döneminde ölüm cezası infaz edilenler şöyle:
Adı Soyadı | Yer | |
Necdet Adalı (sol görüşlü) | Ankara | |
Mustafa Pehlivanoğlu (sağ görüşlü) | Ankara | |
Serdar Soyergin (sol görüşlü) | Adana | |
Erdal Eren (sol görüşlü) | Ankara | |
Cevdet Karakaş (sağ görüşlü) | Elazığ | |
Veysel Güney (sol görüşlü) | Gaziantep | |
Ahmet Saner (sol görüşlü) | İstanbul | |
Kadir Tandoğan (sol görüşlü) | İstanbul | |
Mustafa Özenç (sol görüşlü) | Adana | |
İsmet Şahin (sağ görüşlü) | İstanbul | |
Seyit Konuk (sol görüşlü) | İzmir | |
İbrahim Ethem Coşkun (sol görüşlü) | İzmir | |
Necati Vardar (sol görüşlü) | İzmir | |
Fikri Arıkan (sağ görüşlü) | Ankara | |
Sabri Altay (adli suçlu) | Adapazarı | |
Cengiz Baktemur (sağ görüşlü) | Elazığ | |
Şahabettin Ovalı (adli suçlu) | Sinop | |
Ednan Kavaklı (adli suçlu) | Ankara | |
Ali Bülent Orkan (sağ görüşlü) | Ankara | |
Veli Acar (adli suçlu) | Isparta | |
Eşref Özcan (adli suçlu) | Kayseri | |
Halil Fevzi Uyguntürk (adi suçlu) | Afyon | |
Kazım Ergun (adli suçlu) | Akşehir | |
Muzaffer Öner (adli suçlu) | Amasya | |
Adem Özkan (adli suçlu) | Balıkesir | |
Hüseyin Çaylı (adli suçlu) | Afyon | |
Osman Demiroğlu (adli suçlu) | Isparta | |
Ahmet Mehmet Uluğbay (adli suçlu) | Akşehir | |
Ali Aktaş (siyasi) | Adana | |
Duran Bircan (adli suçlu) | Denizli | |
Levon Ekmekçiyan (Asala) | Ankara | |
Ramazan Yukarıgöz (sol görüşlü) | İzmit | |
Ömer Yazgan (sol görüşlü) | İzmit | |
Erdoğan Yazgan (sol görüşlü) | İzmit | |
Mehmet Kambur (sol görüşlü) | İzmit | |
Ahmet Kerse (adli suçlu) | Gaziantep | |
Rıdvan Karaköse (adli suçlu) | Akşehir | |
Cavit Karaköse (adli suçlu) | Akşehir | |
Süleyman Karaköse (adli suçlu) | Akşehir | |
Fatih Laçinligil (adli suçlu) | Keşan | |
Faik Görünmez (adli suçlu) | Kilis | |
Mustafa Başaran (adli suçlu) | Edirne | |
Hüseyin Üye (adli suçlu) | Nazilli | |
Şener Yiğit (adli suçlu) | Isparta | |
Cafer Aksu Altıntaş (adli suçlu) | Ordu | |
Abdülaziz Kılıç (adli suçlu) | Edirne | |
Halil Esendağ (sağ görüşlü) | İzmir | |
Selçuk Duracık (sağ görüşlü) | İzmir | |
İlyas Has (sol görüşlü) | İzmir | |
Hıdır Aslan (sol görüşlü) | İzmir |
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.