FINDIK PARA ETMİYOR DİYENLERE  S O R U Y O R U M M!

Ali Kaya

Fındık fiyatı ekonominin kuralı  olan arz-talep durumuna göre belirlenmektedir.

Yıl içinde üretilen fındık miktarından (önceki yıldan veya yıllardan devir edilen fındık varsa toplanır) ihraç edilen ve içte tüketilen toplamı çıkarıldıktan sonra üretim fazlasının yani arz fazlasının olup olmadığına bakılır. Üretim fazlası var mı? Ona bakılır. Arz fazlası yoksa fiyat yüksek tutulur varsa fiyat düşük tutulur.

Her yıl fındık ithal eden yabancı şirketler Şubat-Mart-Nisan aylarında ülkemiz fındık üretim alanlarını gezerek, sayımlar yaparak, uydudan üretim alanlarını tespit ederek, sorup soruşturarak, resimler çekerek kendilerine göre fındığın rekoltesini belirlemektedirler.

Bu zamanda bizim resmi kurumlarımızda fındığın rekoltesini belirleyip yayınlamaktadır. Yani fındığın resmi rekoltesi belli olmaktadır.

2012 yılı Şubat-Mart aylarında ülkemizde  700 000-750 000 ton dolaylarında fındık olacağı tahmin edilmiştir.

2012 yılına önceki yıllardan devir görünmemektedir.

2012 yılı rekoltesinden  ihraç edilen ve içte tüketilenin toplamı çıkarıldıktan sonra tahminen 100 000-150 000 ton  dolaylarında arz fazlası fındık kaldığı görülür. Üreticilerde ihtiyaçtan fazla % 15-25 oranında bir arz fazlası fındık vardır. 

Fındığın para etmesi için bu arz fazlasının depolanması yani pazarda satılmaması gerekir. Şayet satılırsa fındık para etmez.  Fındığın fiyatı arz fazlasının olup olmamasına göre belirlenmektedir.

Fındık ithal eden yabancı şirketler bu arz fazlasını dikkate alarak 2012 yılı için iç fındık fiyatını muhtemelen 12-13 TL/Kg belirlemiş ve bu fiyattan fındık ithal etmek istediklerini bildirmişlerdir.

Bu fiyattan fon, kabuklu fındık kırım masrafları, tüccar alım ve devir masrafları vs.. düşüldükten sonra üretici kabuklu fındık fiyatları 3,8-4,5 TL/Kg aralığında uygulanmaktadır. Arz fazlası olmasaydı üretici fiyatları 6-6,5 TL/Kg olabilirdi.

İhracatçı tüccarlarımızda bu fiyat üzerinden aylara göre ihraç edecekleri fındık miktarlarını(kotalarını) belirlemekte ve ona göre fındık almaktadır.

Üretici arz fazlasını depolamayıp sattığı için pazar fındıkla dolup taşacaktır ve taşmaktadır.

Yani fındık 2012 yılında bol olacaktır. Bu nedenle  fındık ithal eden yabancı şirketlerin fındığın  fiyatını yüksek tutmaları için bir sebep kalmamaktadır.

Arz fazlası fındık 2012 yılı üretici fiyatlarının 3,8-4,5 TL/Kg aralığında belirlenmesine neden olmuştur.

2012 yılında tahmin edilen 100-150 000 ton arz fazlası hemen birden bire olmadı.

Bu  arz fazlası 30 yıldan beri  uygulanan yanlış politikalar sonucu oluşmuştur. 1989 yılında 540 000 hektar olan fındık üretim alanı bu gün  700 000 ha a ulaşmıştır.

Alan artışı 2012 yılında 100-150 000 ton arz fazlasına sebep olmuştur. Fındık fiyatının düşük olmasına bu arz fazlası neden olmuştur.

Fındığın fiyatı neden 4 TL ve daha yüksek değildir diyenlere,

Fındık fiyatlarının belirlenmesinde oyun vardır diyenlere,

Fındık fiyatları 3,8-4,30 TL arasında demir attı, pek kıpırdayacak gözükmüyor diyenlere,

Sadece bu ay (Eylül ayı için) fındığı  pazara indirmeyelim diyenlere,

Fiskobirlik 5 TL den fındık almalıydı  ve acilen fındık mitingi düzenlensin diyenlere,

Fındık fiyatları kasıtlı düşürülüyor diyenlere ve

Fındık fiyatları yükselecek diye bekleyenlere…..

S O R U Y O R U M !

1- Arz fazlasına; 1983 yılında çıkarılan “2844 sayılı FINDIK ÜRETİMİNİN PLANLANMASI VE DİKİM ALANLARININ BELİRLENMESİ” yasasının uygulanmaması, kadük olması neden olmuştur. BU YASAYA NEDEN SAHIP ÇIKMADINIZ? BU YASAYI NEDEN KADÜK ETTİRDİNİZ?

2- Arz fazlasına; 24 Şubat 2011 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile Samsun ilinin daha önceleri izin verilen

Çarşamba, Terme, Ayvacık ve Salıpazarı ilçelerindeki fındık alanlarına ilave olarak Alaçam, Asarcık, Atakum, Bafra, Canik, 19 Mayıs, Tekkeköy, İlkadım ve Yakakent ilçelerinde;

Gümüşhane ilinin Kürtün ilçesinde,

Giresun ve Ordu illerinin 750 metrenin üzerinde alanlarında-yaylalarında   fındık yetiştirilmesine izin verilmesi neden olmaktadır.

Samsun’da fındık alanı artışının Samsun halkı ve siyasilerinden  başka kimseye fayda sağlamayacağı ortadadır. BAKANLAR KURULUNUN BU KARARINA, FINDIĞIN DİĞER İLLERE YAYILMASINA NEDEN ENGEL OLMADINIZ? NEDEN TEPKİ GÖSTERMEDİNİZ?

3- Arz fazlasına; 

Sakarya, Düzce ve Samsun illerinin düz ve az meyilli arazilerine fındık yerine  fındıktan daha fazla gelir getirebilecek ayçiçeği, mısır, silajlık mısır, örtü altı sebzeciliği, soya, kolza, fiğ, hayvan pancarı, üzümsü meyveler, çilek, kivi, Trabzon hurması, sarımsak, aromatik ve tıbbi bitkiler gibi çok sayıda tarımsal ürün yetiştirme imkanı varken fındık dikilmesi neden olmuştur.

 DÜZ ARAZİLERDE FINDIK DİKİLMESİNE NEDEN ENGEL OLMADINIZ? NEDEN TEPKİ GÖSTERMEDİNİZ?

4- Arz fazlasına; 2003-2005 yılları arasında uygulanan Alternatif Ürün projesi  ile 2009-2011 yılları arasında uygulanan Alternatif Ürüne Geçen Üreticilere Telafi Edici Ödeme yapılması projelerinin başarısız olmaları neden olmuştur. 

BU PROJELER BAŞARISIZ OLURKEN SİZLER NEREDEYDİNİZ? KAFALARINIZI KUMAMI GÖMDÜNÜZ?.

YADA AYDAMI YAŞIYORDUNUZ?

BU BAŞARISIZLIĞA NEDEN TEPKİ GÖSTERMEDİNİZ?

5- Arz fazlasına;

halâ BİRLİK OLMAYIŞINIZ YANİ KOOPERATİFİNİZİN OLMAMASI neden olmaktadır. 

YENİ KOOPERATİF KURAMIYORSUNUZ.  FİSKOBİRLİK’İN BATMASINA NEDEN ENGEL OLMADINIZ? NEDEN TEPKİ GÖSTERMEDİNİZ?

Fındık neden para etmiyor diyenler kabahati başkalarında aramasınlar.