FINDIĞI BUDAMANIN ZAMANI GELDİ !

 Sayın üreticiler. Fındığı budamadan verimi artıramazsınız.

Fındık üreticileri tarafından bahçeleme, ayıklama, seyreltme yada atlama olarak adlandırılan budama fındık tarımında yapılması gereken işlerin başında gelir. Budama fındık bitkisine hükmetmektir. Şekil-yön vermektir. Fındık bitkisini kendi istediği gibi değil bizim istediğimiz gibi belli kurallara göre büyütmektir. Budamasız fındık tarımı olmaz. Bu nedenle budama çok önemlidir.

Fındıkta budama zamanı geldi. Verimin düşük olmasının en büyük nedeni fındık fidanlarının ve dallarının bizim istediğimiz gibi büyümesinden değil kendi istediği gibi büyümesinden kaynaklanıyor. Fındıkta Budama yapılmazsa şu olumsuz durumlar görülür.

Ocaklarda fazla sayıda dal oluşur. Fazla olan bu dallar ürün verecek olan dalların topraktan alacağı suya ve bitki besin maddelerine ortak olur.

Ocaklarda fazla olan bu dallar esas dalların taçlı büyüyememesine ve gelişememesine, iç ve alt kısımlarının yeterli güneş alamamasına ve yeterince havalanamamasına neden olurlar. Güneşin yeterince girmediği veya giremediği, havalanmanın iyi olmadığı bu iç kısımlarda yıllık sürgünler kısa, cılız ve az oluşur, yapraklar da küçük olur. Böyle oluşan sürgünlerin çoğu kurur. Bunlarda çok az karanfil oluşur. Bunun sonucunda da verim az olur.

Dalları sık, budaması yapılmamış ocaklarda fındık zararlıları ile başarılı mücadele yapılamaz.

Bunların sonunda verim olması gerekenin üçte biri ya da dörtte biri kadar olur.

Fındığın budanmasında budama makası ve budama testeresi kullanılır. Dalların, yan dalların ve dalcıkların kesilmesinde halk arasında girebi, orak, bıçkı, nacak adı verilen kesici aletler kullanılamaz. Zira bu aletlerle dal üzerinde istenildiği yerden ne kadar dikkatli yapılırsa yapılsın düzgün kesim yapılamamakta, kesim yerlerinde çatlamalar ve yarılmalar olmaktadır. Dallarda bundan zarar görmektedir. Girebi, orak ve bıçkı gibi kesici aletlerle fındık dalları sadece toprak seviyesinden kesilir ve odun yapılır, kesinlikle budama yapılamaz. Dal üzerinde dalcık ya da sürgün kesimi ancak budamatesteresi ve budama makası ile yapılır.

Budama makası: İnce dalcıkların ve sürgünlerin kesilmesinde kullanılır. Her iki ağzı kesenler ile hafif olanlar tercih edilmelidir. Budama makası kök sürgünlerinin kesilmesinde de kullanılır.

Budama testeresi: Kalın dalcıkların, yan dalların ve dalların kesilmesinde kullanılır. Testerelerin tek taraflı kesenleri çabuk yorduğu için iki yönlü kesenleri tercih edilmelidir.

Budama yapılırken makas ve testerenin kullanılması yanında dalların dipten ya da herhangi bir yerinden kesilmesinde ağırlığı az olan küçük ağaç kesme motorları da kullanılabilir. Dalların toprak seviyesinden kesilmesinde ağaç kesme motorları ile daha fazla iş görülür.

Budamanın Zamanı:Fındık dalları üzerindeki yan dallar, dalcıklar ve sürgünler yapraksız dönemde kesilir. Dal üzerinde yapılan budamalar ay olarak Ekim, Kasım, Aralık, Ocak ve Şubat aylarına denk gelir.

Fındık dal ve fidanlarının toprak seviyesinden kesilmeleri işlemi yapraksız dönemde yapılabileceği gibi kalan dallardaki tomurcukların, sürgünlerin ve yaprakların hırpalanmaması, koparılmaması ve zarar görmemesi şartı ile yılın diğer aylarında da yapılabilir.

Modern budama için her çiftçide bir makas ile bir budama testeresinin olması şarttır. Bu aletler olmadan budama yapılamaz. Fındık üreticilerinin maalesef tamamına yakınında bu aletler yoktur.Bu nedenle üreticiler fındık yetiştiriciliğinin hiçbir safhasında budama yapmamaktadır. Verimi de en az seviyelerde almaktadır. Budama yapılmayan bahçelerin fındık ormanı haline geldiğini görüyoruz. Daha ne olsun.