Bahadır BAŞ
YENİ SOSYAL GÜVENLİK YASASI İLE BAĞ-KUR
YENİ SOSYAL GÜVENLİK YASASI İLE BAĞ-KUR (4/B SİGORTALILAR) BİLDİRİMLERİ VE PRİM TUTARLARI DEĞİŞİYOR
01.10.2008 tarihinde yürürlüğe girecek olan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre 4/b (Bağ-Kur) sigortalılarının bildirimlerinin ne şekilde olacağı yasanın 4 ncü maddesinde düzenlenmiştir.
08.05.2008 tarih ve 26870 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 5754 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle değişen şekli ile
BAĞKUR MÜKELELFİYETİN BAŞLANGICI
a) Tarımsal faaliyette bulunanlar (Tarım Bağ-Kurlular) hariç olmak üzere, Ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usûlde gelir vergisi mükellefi olanlar, Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkar siciline kayıtlı olanlar, Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortaklar olmak üzere sigortalı sayılan kişiler, gelir vergisi mükellefi olanlar ile şahıs şirketlerinden kolektif, adi komandit şirketlerin komandite ve komanditer ortakları ve donatma iştiraki ortaklarının vergi mükellefiyetlerinin başladıkları tarihten;
b) Sermaye şirketlerinden limited şirket ortakları ile sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortaklarının, şirketin ticaret sicil memurluklarınca tescil edildikleri tarihten;
c) Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortaklarının yönetim kuruluna seçildikleri tarihten;
d) Gelir vergisinden muaf olanların ise esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı oldukları tarihten;
e) Tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar için tarımsal faaliyetlerinin kanunla kurulu ilgili meslek kuruluşlarınca veya kendilerince, bir yıl içinde bildirilmesi halinde kaydedildiği tarihten, bu süre içinde bildirilmemesi halinde ise bildirimin Kuruma yapıldığı tarihten;
f) Köy ve mahalle muhtarları için seçildikleri tarihten;
g)Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları, kanunla kurulu meslek kuruluşlarına kayıt tarihinden itibaren 4/b (Bağ-Kur) sigortalısı sayılırlar.
BAĞKUR MÜKELELFİYETİN BİLDİRİMİ
Kendi mevzuatına göre kayıt veya tescili yapan ilgili kurum, kuruluş ve birlikler, vergi daireleri ve esnaf sicil memurluğu sigortalı işe giriş bildirgesi düzenleyerek Kuruma vermekle yükümlüdür.
Ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usûlde gelir vergisi mükellefi olanlar, Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkar siciline kayıtlı olanlar, Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları, bildirimleri en geç 15 gün, tarımsal faaliyette bulunanların bildirimleri ise en geç bir ay içinde yapılmak zorundadır. Ayrıca tarımsal faaliyette bulunanlar kendileri tarafından da sigortalılık bildirimleri yapılabilir. Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç bir ay içinde tescil eden kuruluş tarafından Kuruma bildirilmesi zorunludur.
Kurum bu bildirimlerden itibaren bir ay içinde tescili yapılan kişilere, sigortalılık hak ve yükümlülüklerinin başladığını bildirecek.
BAĞKUR PRİM TUTARLARININ HESAPLANMA ŞEKLİ
Yürürlüğe girecek olan 5510 sayılı yasa ödenecek prim tutarlarının hesaplama şekli ve tutarlarında da değişiklikler yapmaktadır. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre 4/b (Bağ-Kur) sigortalılarının aylık prime esas kazançlarını kendileri belirleyecek bu tutarı hesaplarken yürürlükte bulunan prime esas günlük kazanç alt sınırı ile üst sınırı arasında belirleyecekleri günlük kazancın otuz katı olacak.
Bağkur da basamak yükseltmek için bekleme şartı bu yeni SGK yasası ile yürürlükten kalkmış oldu. Tüm Bağkur sigortalıları özellikle şirket ortakları emekliliklerinde daha fazla emekli maaşı alabilmek için Bağkur (4b) sigortalılıklarının son beş yılında tavandan prim ödeme imkanına kavuşmuş olacaklardır.
Bu sigortalılar (Bağ-Kur) tarafından Kurumca belirlenen sürelerde aylık prime esas kazanç beyan etmeleri gerekmektedir. Beyanda bulunulmadığı takdirde aylık prime esas kazancı prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz katı olarak kurumca belirlenecek.
Sigortalı aynı zamanda işveren ise aylık prime esas kazancı çalıştırdığı sigortalıların prime esas günlük kazancının en yükseğinin otuz katından az olamayacak, az olduğu tespit edilenlerden ödemeleri gereken prim farkları 89 ncu maddeye göre gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecek.
Birden fazla işyeri sahibi olunması veya şirket ortağı olunması durumunda bağ-kur sigortalıları her işyeri için veya her şirket ortaklığı için ayrı ayrı değil tek beyanda bulunup tek prim ödeyecekler. Aylık prim tutarı ise aylık prime esas kazancın %32 olacaktır.