Dr. Mustafa ÇUKURYILDIZ
Fındık 10 Dolar olabilir
Her yıl temmuz ayına doğru Tüm Karadeniz bölgesinde yaşayanları ilgilendiren Fındık konusu ve etrafında yapılan spekülasyonlar gündemin baş köşesine oturur!...
Kurulduğu günden bu yana; FİSKOBİRLİK Fındık fiyatlarıyla ilgili büyük yönlendirici ve belirleyici oldu ama son yıllarda; artan ihracat cirosu çok kazanç elde etmek isteyenlerin ilgisini Fındığa çekti ve olanlar bundan sonra oldu!...
Kolay ve çok kazanç elde edebilmenin yolları hemen hemen her alanda aynıdır!... İnsanlar yoksullaştırılır, ürünlerinin talepten çok olduğu söylenerek ürünün değeri düşürülür, yoksullaşan ve ürününün elde kalacağı endişesiyle açlık korkusu üreticiyi başının çaresine düşer ve toplu hak arama, mücadele etme yöntemlerinden uzaklaştırılır, örgütsüzleştirilir, eğer eğitimide içinde bulunduğu koşulları kavramasına yeterli değilse; sonuçta yozlaşma olur!...
Bu yöntemlerin tümü Fındık ve Fiskobirliğede uygulanmış ve bu kötü akıbeti yaşamıştır!...
Sonuçta; Fiskobirlik dünyanın en büyük üretici örgütlenmelerinden biriyken; önce etkisizleştirildi, sistematik bir şekilde mali yönden zayıflatıldı, itibarı sarsıldı, aldığı ürünlerin karşılığını ödeyemez noktaya zorlandı ve yönetimi de değiştirildi, son olarak ta; fındık konusunda neredeyse devre dışı kalmaya zorlandı ve devreye TMO (Toprak Mahsulleri Ofisi) sokuldu
TMO devreye girmesine rağmen fındık için üretim ve pazarlama konusunda yapılması gereken adımlar atılmadığından belirsizlik devam etmekte, AKP Hükümetine yakın yönetimin iş başında olduğu Fiskobirlik yönetimi 2008 yılında fındık alamayabileceğini ifade etmekte ve gözlerin yeniden TMO ya çevrilmesine neden olmaktadır
Şimdilerde fındık üreticileri açısından belirsizliklerin ve stresin çok olduğu günler yaşanıyor!
Aslında bugünlere birden gelinmedi!... Ekonomik gerçekler; talep fazlası üretimin fiyatları düşüreceğini kural kabul eder!... dünyadaki talep doğrultusunda ürünün ve emeğin değerini korumak için; akla mantığa uygun olarak fındık üretim alanlarının kontrol altında olması talebe göre ayarlanması gerekiyordu
Bu doğrultuda; 1983 yılında; 2844 sayılı kanun FINDIK ÜRETİMİNİN PLANLANMASI VE DİKİM ALANLARININ BELİRLENMESİ HAKKINDA KANUN kabul edilerek gereken düzenlemenin yapılması için yetki Bakanlar kuruluna verildi EK2
Fakat; siyasilerin oy kaygıları, konuya gereken hassasiyetin gösterilmemesi nedeniyle Bakanlar kurulu düzenlemesini ancak 1989 yılında FINDIK ÜRETİMİNİN PLANLANMASI VE DİKİM ALANLARININ BELİRLENMESİNE DAİR ESAS VE USULLER HAKKINDA YÖNETMELİK yayınlanabildi!... EK1
*************************************************
Bakanlar kurulunun ilgili yasaya göre aldığı kararın 4. maddesine göre;
Madde 4 - Fındık Üretimi;
a) Rakımı en çok 750 metreye kadar olan yüksekliklerde,
b) Meyli en az % 12 olan arazilerde,
c) Arazi kullanma kabiliyeti sınıfı 4 üncü sınıf ve daha yukarı sınıflarda-
ki arazilerde, yapılır.
(Değişik: 2/4/1990 - 90/339 K.) Ancak; Giresun, Ordu ve Trabzon İl merkez-
leri ile ilçeleri ve Bolu İlinin Akçakoca, Zonguldak İlinin Alaplı ve Ereğli
ilçeleri (b) ve (c) bendlerindeki sınırlamaların dışındadır. Şeklindedir ve sonradanda ek ler yapılmıştır
Ancak yönetmeliğin 4 üncü maddesinin son fıkrası dışında hiçbir şekilde
1 inci ve 2 nci sınıf arazilerle, % 6 eğimden daha az eğimli 3 üncü sınıf ara-
zilerde fındık tarımına izin verilmez.
*************************************************
Türkiye şimdi hukuk adına ciddi bir sınav vermektedir yıllardır oy kaygısıyla siyasetçiler kendi çıkardıkları kanunu dahi uygulamamaktadırlar bu örnekler Türkiye"nin itibarını zedelemektedir.
Avrupa birliğide herhalde Türkiye politikacılarının bu huylarından haberdar olsa gerek; Kanunların çıkarılmış olması değil; uygulamadaki şekli önemlidir demekle aslında bir nevi ülkemizi küçümsemiş oluyorlar güvenilmez ülke olduğumuz şeklinde imada bulunuyorlar
Ciddi ülkeler kendi çıkardıkları kanunları uygularlar yasama görevini yapmıştır ve yasa çıkarmıştır, zamanın hükümetide geçte olsa akla ve bilme uygun yönetmelik yayınlamış, görev bunu uygulayacak yürütmeye kalmıştır
Yürütme yıllardır oy kaygısıyla hareket ederek yönetmeliği uygulamamakla suç işlemektedir!... bu suçun işlenmesinde kanun ve yönetmeliğin görev verdiği tüm kamu görevlileride suç işlemektedir!...
Yönetmelikte; Samsun"un 3 ilçesi, Bolu"nun Akçakoca ilçesi ve Ordu, Giresun ve Trabzon"da fındık üretilebileceği, bununda koşullarının belirlendiği görülmektedir
Hukuk devleti olmanın gereği; kanun ve yönetmelikler uygulanmalıdır ve uygulamayanlar ve kanuna uymayanlar hakkında üreticiler ve örgütleri kanalıyla hukuki işlemler yapılmalıdır ve mağdur olan üreticilerin kayıpları da hak sahiplerine ödenmelidir Bunun için üreticiler en kısa zamanda yargıya başvurmalıdırlar bu konuda iç ve dış yargıdan üretici lehine karar çıkacağını öngörmek zor değildir!...
Ayrıca TMO ve Fiskobirlik de kamu kurumları olmanın gereği yasalara uymalılar, üretim yapması yasak olan bölgelerden fındık alımı yapmamalılar
Tüm bunlar yapıldığında; fındıkta arz fazlası olmayacak fındık dünya piyasalarında hak ettiği değer olan 10 dolarları çok rahat bulacaktır!...
Sevgi ve Saygılarımla.
Dr. Mustafa ÇUKURYILDIZ
EK1
FINDIK ÜRETİMİNİN PLANLANMASI VE DİKİM
ALANLARININ BELİRLENMESİNE DAİR ESAS
VE USULLER HAKKINDA YÖNETMELİK
Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 6/7/1989, No: 89/14313
Dayandığı Kanunun Tarihi : 16/6/1983, No: 2844
Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi :9/7/1989, No: 20220
Yayımlandığı Düsturun Tertibi : 5, Cildi : 29 S. 1981
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tarifler
Amaç ve Kapsam
Madde 1 - Bu yönetmeliğin amacı; 2844 sayılı Fındık Üretiminin Planlanması
ve Dikim Alanlarının Belirlenmesi Hakkındaki Kanun uyarınca fındık üretiminin
planlanması ve talepteki gelişmelere göre yönlendirilmesine dair usul ve esas-
ları belirlemektir.
Dayanak
Madde 2 - Bu yönetmelik 2844 Sayılı Fındık Üretiminin Planlanması ve Dikim
Alanlarının Belirlenmesi Hakkındaki Kanun`un 6 ncı maddesine dayanılarak hazır-
lanmıştır.
Tarifler
Madde 3 - Bu yönetmelikte geçen tariflerden;
"Bakanlık", Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığını,
" İl Müdürlüğü", Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı İl Müdürlüğünü,
"İlçe Müdürüğü", Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı İlçe Müdürlüğünü,
"Fındık Bahçesi", ticari amaç güden, toplam alanı
karında en az 30 adet fındık ocağı veya 180 adet fındık dalı bulunan yerleri,
"Arazi Kullanma Kabiliyeti Sınıfı", toprakların tabii niteliklerine bağlı
olarak üretkenliklerini belirleyen bir derecelendirmeyi,
" Meyil", toprak yüzeyinin meylini,
" Kalite Özellikleri", fındık çeşitlerinin iç randımanı, yüzde yağ oranı,
kabuk kalınlığı, göbek boşluğu, kolay beyazlatılma özelliği, ikizlik durumu
gibi hususları,
" Yeni Dikim", boş araziye fındık bahçesi tesisini,
" Yenileme", mevcut fındık bahçesinin ne sebeble olursa olsun sökülerek
yeniden fındık bahçesi yapılmasını,
ifade eder.
YÖNETMELİKLER, TEMMUZ 1990 (Ek - 5)
İKİNCİ BÖLÜM
Fındık Üretimi Yapılacak Alanlar
Fındık Üretimi Yapılacak Alanlar
Madde 4 - Fındık Üretimi;
a) Rakımı en çok 750 metreye kadar olan yüksekliklerde,
b) Meyli en az % 12 olan arazilerde,
c) Arazi kullanma kabiliyeti sınıfı 4 üncü sınıf ve daha yukarı sınıflarda-
ki arazilerde, yapılır.
(Değişik: 2/4/1990 - 90/339 K.) Ancak; Giresun, Ordu ve Trabzon İl merkez-
leri ile ilçeleri ve Bolu İlinin Akçakoca, Zonguldak İlinin Alaplı ve Ereğli
ilçeleri (b) ve (c) bendlerindeki sınırlamaların dışındadır.
Fındık Üretimine İzin Verilen Alanların Tesbiti ve İlanı
Madde 5 - (Değişik birinci fıkra: 2/4/1990 - 90/339 K.) Fındık üretimi
yapılacak alanlar, fındığın kalite özellikleri ile üretim yerlerindeki arazi
kullanma kabiliyeti sınıfları dikkate alınmak suretiyle merkez ilçe ve ilçe
fındık komisyonlarının hazırlayacağı rapor üzerine il fındık komisyonlarında
karara bağlanarak Bakanlığa teklif edilir. Bu alanlarla ilgili tesbit işlemi
Bakanlıkça yapılır ve Bakanlar Kurulunca ilan olunarak kesinleşir.
(Değişik: 2/4/1990 - 90/339 K.) Bu ilandan sonra, ihtiyaç duyulacak üretim
hedeflerini gerçekleştirmek için, her 5 yılda bir Bakanlık, Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı ile Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığının birlikte yapacakları çalış-
malar sonucunda yeni fındık alanları Bakanlar Kurulunca tesbit ve ilan edilir.
Ancak yönetmeliğin 4 üncü maddesinin son fıkrası dışında hiçbir şekilde
1 inci ve 2 nci sınıf arazilerle, % 6 eğimden daha az eğimli 3 üncü sınıf ara-
zilerde fındık tarımına izin verilmez.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yeni Fındık Bahçesi Tesisine veya Yenilenmesine İzin Verilme Usul ve Esas-
ları
Tesis ve Yenileme İçin Müracaat
Madde 6 - İlan edilen yeni fındık dikim alanlarında fındık bahçesi tesis
etmek veya yenilemede bulunmak istiyenler bir dilekçe ile bulunduklari İl veya
İlçe Müdürlüklerine başvururlar. Dilekçede arazinin yeri, hudutları, yüzölçümü
ve talep açıkça belirtilir, varsa çaplı tasarruf vesikası eklenir.
Müracaatların İncelenmesi
Madde 7 - Müracaatlar üzerine, yeni dikim alanlarına ait arazi kullanma
kabiliyeti sınıfları; Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğüne bağlı kuruluşlarca yapı-
lacak detaylı toprak etüdleriyle en geç 2 ay içerisinde tesbit edilir. Bundan
sonra İlçe Fındık Komisyonlarınca arazide gerekli incelemeler yapılır. İncele-
meler sonucunda isteği uygun görülenlere, İlçe Fındık Komisyonlarının teklifi
üzerine İl Fındık Komisyonlarınca fındık bahçesi kurma ve yenileme izni veri-
lir. Yeni kurulan veya yenilenmiş tesislerde üreticilere tesisin 5 inci yılında
yapılacak kontrollarla fındık üreticisi belgesi verilir.
Taahhüt Belgesi Verilmesi
Madde 8 - İl Fındık Komisyonlarından alınan izne göre, yeni fındık bahçesi
kuracaklar ile yenileme yapacaklar; çeşit, dikim, bakım, teraslama vb. konular-
da il ve ilçe müdürlüğünün tavsiyelerine uygun faaliyet göstereceklerine dair
bir taahhütnameyi İlçe Fındık Komisyonuna verirler.
Üreticinin bu taahhüdüne karşılık il ve ilçe müdürlüğünce üreticiye, tav-
siye edilen çeşitlerden köklü fidan bulunması ve proje yapılmasında yardımcı
olunur.
İzinsiz Bahçe Tesisi ve Yenileme
Madde 9 - Bakanlar Kurulu Kararı ile tesbit edilen yerlerde izin almadan
fındık bahçeleri yenilenemez ve yeni fındık bahçeleri kurulamaz. Belirtilen yer-
ler dışında ticari amaçlarla fındık bahçesi kurulamaz ve mevcut fındık bahçeleri
yenilenemez. İzin almadan yenilenen veya yeni kurulan fındık bahçeleri, ceza hü-
kümleri saklı kalmak kaydıyla sahiplerince, kendilerine tebliğ tarihinden itiba-
ren altı ay içinde sökülür. Sahipleri tarafından süresi içinde sökülmeyen fındık
bahçeleri, Bakanlığın talimatı üzerine mahallin en büyük mülki amirinin emri ile
söktürülür ve yapılan masraflar 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hak-
kındaki Kanun hükümlerine göre kendilerinden tahsil olunur.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Mevcut Fındık Bahçelerine Ait Beyanname Verme
Usul ve Şartları
Beyanname Verme Duyurusu
Madde 10 - Bu yönetmeliğin yürürlüğe girmesi ile birlikte Bakanlık beyanname
verme mükellefiyetini TRT aracılığı ile duyurur. Bu konuda ayrıca mahalli yayın
araçlarından da yararlanılır.
Beyanname Verme Şekli
Madde 11 - Bu yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren 1 yıl içinde mev-
cut fındık bahçesi sahipleri veya işleticileri beyanname vermek zorundadırlar.
Özel hukuk tüzel kişileri ile Kamu Kurum ve Kuruluşları da sahibi bulundukları
fındık bahçeleri için beyanname verirler. Aynı köy ve mahallede bulunan fındık
bahçeleri birden fazla parçalar halinde olsa dahi aynı beyannamede gösterilir.
Ayrı köy veya mahallelerdeki fındık bahçelerinin bulunduğu her köy veya mahalle
için ayrı beyanname verilir. Birden fazla mahalle veya köy sınırları içine giren
tek parça fındık bahçesine sahip olan bahçe sahibi veya işleticileri fındık bah-
çesinin tamamını o bahçenin en büyük kısmının bulunduğu köy veya mahallede gös-
terirler. Ayrıca bahçenin diğer kısımlarının bulunduğu mahalle veya köyler de
beyannamede belirtilir. (1)
Beyanname Verecek Kişiler
Madde 12 - Beyanname verecek kişiler aşağıda gösterilmiştir:
a) Tapulu fındık bahçelerinde malik,
b) Tapusuz fındık bahçelerinde malik sıfatıyla zilyed,
c) Velayet ve vesayet altındaki kişiler için veli, vasi, kayyım,
d) Hukuken ihtilaflı bahçelerde hak iddiasında bulunanlardan herbiri,
e) Müşterek ve iştirak halindeki mülkiyette hissedarların tamamı adına kanu-
ni timsilcileri veya hissedarlardan biri veya her hissedar yalnız kendi hissesi
için,
f) Özel hukuk tüzel kişileri (Ticaret şirketleri, dernekler, kooperatifler,
kooperatif birlikleri vb.)
g) Mülhak ve mazbut vakıflar,
h) Kamu kurum ve kuruluşları,
i) Bu durumlar dışında kiracı, yarıcı veya ortakçı durumunda olan fındık
bahçesi işleticileri.
Beyannamelerin Verileceği Yerler
Madde 13 - Beyanname vermek zorunluluğunda olan yükümlüler, beyannamelerini
ikametgahlarına göre illerde, Bakanlık il müdürlüklerine, ilçelerde ilçe müdür-
lüklerine alındı belgesi karşılığında verirler veya bunların adreslerine iadeli
taahhütlü olarak gönderirler.
Askerlik, hükümlülük, hastalık gibi sebeplerle geçici ikametgahlarının dı-
şında bulunanlar ile daimi ikametgahı fındık üretimine izin verilen il ve ilçe-
ler dışında olanlar ile özel hukuk tüzel kişileri, kamu kurum ve kuruluşları,
Türkiye`deki fındık bahçeleri için düzenleyecekleri beyannameleri bahçelerinin
bulunduğu yerin Bakanlık il müdürlüğüne iadeli taahhütlü olarak gönderirler.
------------------------
(1) Bu maddede yeralan "6 ay" ibaresi, 2/4/1990 tarih ve 90/339 sayılı Kararna-
me ile "1 yıl" olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir. (Bakınız R.G.:
11/5/1990 - 20515)
YÖNETMELİKLER, TEMMUZ 1990 (Ek - 5)
İadeli taahhütlü olarak gönderilen beyannameler için posta makbuzu alındı
belgesi yerine geçer.
Beyannamelerde Yer Alacak Bilgiler
Madde 14 - Bu yönetmelik uyarınca verilecek beyannamelerde, fındık bahçesi
sahibinin kimliği, bahçenin büyüklüğü, niteliği, hukuki durumu, fındıklığın çe-
şidi ve yaşı ile bahçe ile ilgili diğer bilgiler yer alır.
Boş beyannameler ile alındı formları Bakanlıkça bastırılarak il ve ilçe mü-
dürlükleri tarafından mükelleflere verilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Beyannamelerin İncelenmesi ve Kontrolü
Beyannamelerin İncelenmesi
Madde 15 - Bu yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden sonra 1 yıl içinde usulüne
uygun olarak verilen beyannameler, beyanname verme süresinin sona ermesinden
itibaren en geç 2 yıl içinde gerekli incelem ve kontrollara tabi tutulur. Bu in-
ceme ve kontrollarla fındık bahçelerinin yerleri ve yüzölçümleri tesbit edilir.
(1)
Beyan Edilmeyen Bahçeler
Madde 16 - (Değişik: 2/4/1990 - 90/339 K.)
Yapılan inceleme ve kontroller sırasında beyan edilmediği, ancak bu Yönetme-
liğin yürürlüğe girdiği tarihte mevcut olduğu tesbit edilen fındık bahçeleri
hakkında da, 2844 sayılı Kanunun 7 nci maddesinde öngörülen ceza hükümleri saklı
kalmak kaydıyla tesbit ve ölçüm işleri yapılır.
Merkez İlçe ve İlçe Fındık Komisyonları
Madde 17 - (Değişik: 2/4/1990 - 90/339 K.)
Beyannameleri incelemek, gerekli kontrolları yapmak ve fındık bahçelerinin
yerleri ile yüzölçümlerini tesbit etmek üzere; merkez ilçede proje ve istatistik
şube müdürünün başkanlığında, ilçede ilçe müdürünün başkanlığında ikişer teknik
elemandan oluşan merkez ilçe ilçe fındık komisyonları kurulur.
Merkez İlçe ve İlçe Fındık Komisyonlarının Görevleri
Madde 18 - Merkez ilçe ve ilçe fındık komisyonları aşağıdaki görevleri yürü-
türler;
a) Büroda
- Beyannameleri köy esasına göre tasnif ederek, süresi içinde ve usulüne uy-
gun olarak tanzim edilip edilmediğini kontrol eder.
- Usulüne uygun olarak verilen beyannamelerin arazi tesbit ve yüzölçümlerini
yaptıktan sonra, kütük defterine kaydını yapar.
b) Arazide
- Büroda incelemesi yapılan beyannameler komisyon üyelerince arazide yer
tesbiti ve yüzölçümü yapılarak kontrol edilir. Arazi kontrollarında bulunan ra-
kamlar esas alınır ve beyannamelerde gerekli düzeltmeler yapılır. Yapılan dü-
zeltmeler için tutulacak tutanaklar beyanname sahibine duyurulur.
Duyuru tarihinden itibaren 15 gün içinde, yapılan düzeltmeye itiraz etmeyen-
lerin düzeltilmiş beyannameleri kesinlik kazanır. Düzeltmelere itiraz, illerde
ayrıca kurulacak il fındık komisyonlarına yapılır.
İl Fındık Komisyonları
Madde 19 - İl fındık komisyonları, il müdürünün başkanlığında, proje ve is-
tatistik şube müdürü, köy hizmetleri il müdürü veya görevlendireceği bir ziraat
mühendisi,Ziraat Odaları ve Fıskobirlik`ten birer temsilci olmak üzere 5 kişiden
teşekkül eder. İl Fındık Komisyonları yapılan itirazları en geç 1 ay içerisinde
inceler ve karara bağlar. İl Fındık Komisyonlarının kararı kesindir. İl Fındık
Komisyonları, üyelerin çoğunluğu ile toplanır. Kararlar çoğunlukla alınır ve oy-
lamada eşitlik halinde başkanın katıldığı taraf çoğunluğu sağlamış sayılır.
--------------------
(1) Bu maddede yeralan "6 ay" ibaresi, 2/4/1990 tarih ve 90/339 sayılı Kararname
ile "1 yıl" olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(Bakınız R.G.: 11/5/1990 - 20515)
Fındık Üretici Belgesi
Madde 20 - Yapılan büro ve arazi çalışmaları sonunda kesinlik kazanan İl
Fındık Komisyonları Kararlarına göre beyanname sahiplerine İl Müdürünün teklifi
üzerine Bakanlıkça hazırlanacak olan Fındık Üretici Belgesi verilir. Bakanlıkça
bu yetki gerektiğinde İl Müdürlerine devredilebilir.
Fındık Üretici Belgelerinin İptalı
Madde 21 - Aşağıdaki hallerde üretici veya işleticilere verilen fındık üre-
tici belgeleri iptal edilir.
a) Belgeyi alan fındık bahçesi maliki veya işleticinin her ne surette olursa
olsun değişmesi,
b) Yanlış belgelendirmeler,
c) Üreticinin kendi isteği ile fındık üreticiliğinden vazgeçmesi veya kanuni
şartlar nedeniyle üreticinin fındık üreticiliğinden alınması,
d) Arazinin istimlak, heyelan, tuzluluk, alkalilik vb. nedenlerle fındık
üretimine uygunluğunun kalmaması.
İptal edilen fındık üretici belgeleri kütüğe işlenir ve iptal sebepleri be-
lirtilir.
İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar
Madde 22 - Bu yönetmelikte belirtilen hizmetlerin yürütülmesinde Bakanlık,
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ve ilgili diğer kuruluşlarla işbirliği yapar.
